Z Skrypty dla studentów Ekonofizyki UPGOW

Dodatek 1

Zamieszczam tutaj nieco bardziej rozbudowane przykłady programów wykorzystujących instrukcje sterujące. Napisane są wg reguł C++, dla ich zrozumienia kilka wstępnych informacji o C++. C++ rozróżnia duże i małe litery, format zapisu jest swobodny, tak zwane białe znaki (np. spacja, tab, ...) są pomijane przez kompilator. Łańcuch znaków (komentarz) zawarty pomiędzy /* */ , służy programiście tylko do zwiększenia czytelności tekstu programu. Komentarzem jest także łańcuch znaków pisany po dwóch ukośnikach // , ale tylko do końca linii (tzw. krótki komentarz). Zmienne przed pierwszym użyciem muszą być zadeklarowane, np. zapis

int wynik; 
float X;
double Y; 
char Z;

oznacza, że w programie będą używane zmienne o nazwach; wynik (liczba całkowita), X (liczba zmiennoprzecinkowa), Y (liczba zmiennoprzecinkowa podwójnej precyzji), Z (pojedynczy znak alfanumeryczny). Nazwy zmiennych mogą zaczynać się od litery (dużej lub małej) lub znaku podkreślenia, nie mogą zaczynać się np. od cyfry, znaków $, @, itp . Naturalnie, muszą też być różne od słów kluczowych języka, takich jak if, for, do, …itp.

Większa ilość zmiennych jednego typu można zgromadzić w tablicy, np.

int tab[4];

oznacza deklarację 10-elementowej tablicy liczb całkowitych. Numeracja elementów tablicy zaczyna się od zera.

int szachy [8] [8];

oznacza deklarację tablicy dwuwymiarowej o 8 wierszach i 8 kolumnach. Wymienię kilka najczęściej używanych operatorów:

= podstawienie

== jest równy

!= jest różny

<= mniejszy lub równy

<= większy lub równy

|| suma logiczna, inaczej alternatywa czyli logiczne „lub”

&& iloczyn logiczny, inaczej koniunkcja czyli logiczne „i”

% dzielenie modulo, otrzymujemy resztę z dzielenia dwóch liczb

Program C++ składa się z jednej lub większej ilości funkcji. Funkcja jest zbiorem deklaracji i instrukcji przeznaczonych do wykonania jakiegoś zadania. Definicja funkcji zawiera

typ_wartości nazwa_funkcji (lista parametrów)

{

// treść (ciało) funkcji czyli deklaracje zmiennych i instrukcje do wykonania

..............

}

Przykład,

int suma (int i, int j) {
  int k;
  k = i + j;
  return k; 
}

Wywołanie funkcji to po prostu podanie jej nazwy, wraz z parametrami w nawiasach np.

int i = 50, j = 100, m;
m = suma (i, j);

Po wywołaniu (uruchomieniu) funkcji wykonywane są instrukcje zawarte w jej ciele, aż do napotkania na słowo kluczowe return, wówczas zwracana jest wartość stojąca na prawo od return i kończy się działanie funkcji. Jeżeli funkcja nie zwraca żadnej wartości, to należy ją poprzedzić słowem void, w funkcji typu void instrukcja return nie musi wystąpić. Każdy program musi zawierać funkcję o nazwie main( ), wykonywanie programu rozpoczyna się zawsze od funkcji main( ), może ona być tylko typu void lub int.

Zwykle w przygotowywanym programie korzystamy z pewnych standardowych funkcji tzw. funkcji bibliotecznych lub specjalnych operacji np. wejścia/wyjścia. Przykładowo, instrukcja

cout <<  ” STOP” ;