Ocena osiągnięć naukowych w postępowaniach awansowych - PROFESURA

Ankieta jest adresowana do badaczy mających doświadczenie w recenzowaniu osiągnięć naukowych w postępowaniach awansowych w polskim systemie szkolnictwa wyższego i nauki. Ankieta jest anonimowa.

Celem ankiety jest zidentyfikowanie przyjętych i utrwalonych zwyczajów przy interpretacji wymogów ustawowych stawianych osobom ubiegającym się o nadanie stopnia naukowego (dr. i dr. hab.) lub tytułu profesora w procedurze oceniania ich osiągnięć awansowych z perspektywy dwóch kryteriów:

1) wymogów stawianych pisarstwu naukowemu w zakresie nadania mu właściwej formy dla danego postępowania awansowego oraz dyscypliny i dziedziny nauki, w której ma być nadany;

2) przedmiotu, charakteru i wagi wkładu w stan wiedzy.

Uprzejmie prosimy o wypełnienie poniższej ankiety i podzielenie się swoimi opiniami dotyczącymi doświadczeń z pracy recenzenta w postępowaniach awansowych.

Ankieta jest przygotowana w sposób uniwersalny dla wszystkich dyscyplin naukowych, aby spełnić wymogi metodologiczne właściwe dla analizy statystycznej. Jednocześnie, aby wykazać istotne różnice występujące w różnych obszarach wiedzy zapewniono respondentom możliwość wskazania dyscypliny naukowej wiodącej dla ich działalności naukowej i recenzenckiej, a ponadto przy udzielaniu odpowiedzi na poszczególne pytania przewidziano możliwość zaznaczenia więcej niż jednej opcji odpowiedzi, a ponadto dodano możliwość wskazania odpowiedzi takich, jak: „nie dotyczy mojej dyscypliny naukowej” albo „występuje niezwykle rzadko”, a także „nie jest mi znane”, „nie spotkałem się”, „słyszałem, ale nie spotkałem się”.

Większość propozycji odpowiedzi ma charakter zamknięty, w niektórych przypadkach istnieje możliwość wskazania więcej niż jednej opcji odpowiedzi wraz z przypisaniem jej odpowiedniej wartości procentowej określającej wagę jej poprawności lub częstotliwość występowania na tle doświadczeń recenzenckich osoby ankietowanej.

W ankiecie wydany przez Ministra właściwego do spraw nauki, na podstawie art. 267 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1571 z późn. zm.), wykaz punktowanych czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych występuje pod pojęciem: wykaz czasopism MNSW.

Ankietyzacja będzie przeprowadzana odrębnie dla osiągnięć ocenianych w postępowaniach w sprawie nadania stopnia naukowego doktora, doktora habilitowanego i tytułu profesora. W konsekwencji jest realizowania w trzech częściach – trzech różnych ankietach: 1) doktorat 2) habilitacja 3) profesura. Ponadto każda ankieta została podzielona na dwie części: 

1. pierwsza będzie poświęcona diagnozie stanu istniejącego, czyli jak w praktyce interpretowane i stosowane są przepisy prawa określające wymogi stawiane osobom ubiegającym się o awans naukowy, innymi słowy celem jest ustalenie, jakie zwyczaje utrwaliły się w danej dyscyplinie dla rozumienia pojęć „oryginalne ustalenie naukowe czy oryginalne zastosowanie własnych wyników badań” (doktorat), „znaczny wkład w rozwój określonej dyscypliny” (habilitacja), „wybitne osiągnięcia naukowe krajowe lub zagraniczne” (profesura)
2. druga część będzie poświęcona badaniu Państwa oczekiwań, czyli jak w Państwa ocenie powinny być interpretowane i stosowane przepisy prawa określające wymogi stawiane osobom ubiegającym się o awans naukowy.

Wypełnienie każdej z 3 części ankiety nie powinno zająć więcej niż 30 minut. Ankieta jest anonimowa i jej wyniki będą służyć wyłącznie celom naukowym.

W razie pytań czy chęci podzielenia się uwagami/komentarzami na temat ankiety, prosimy o kontakt na adres: anna.chorazewska@us.edu.pl

Wyjaśnienia:

1. Obszar wyłączony z zakresu badania ankietowego

Zakresem badania ankietowego nie będą objęte osiągnięcia artystyczne oraz osiągnięcia awansowe uzyskujące formę pracy projektowej, konstrukcyjnej, technologicznej (dr, hab., profesura) lub wdrożeniowej (tylko dr). Dopiero wyniki prezentowanych Państwu badań ankietowych, pozwolą na opracowanie kolejnego projektu badawczego dotyczącego powyższych form dokumentowania osiągnięć naukowych.

2. Obszar objęty badaniem

1. Zakresem badania ankietowego będą objęte osiągnięcia naukowe dokumentowane za pomocą różnych form pisarstwa naukowego, które określa ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1571 z późn. zm.) oraz autorstwem patentów na wynalazki zarówno wdrożonych jak i niewdrożonych.

Mianowicie ustawa określa formy pisarstwa naukowego w poszczególnych postępowaniach awansowych, wymagając dla:

• Doktoratu formy:

• pracy pisemnej,

lub

• opublikowanej monografii naukowej,

lub

• zbioru opublikowanych i powiązanych tematycznie artykułów naukowych,

lub

• samodzielnej i wyodrębnionej części pracy zbiorowej

• Habilitacji – opublikowania po uzyskaniu stopnia doktora pracy naukowej w formie:

• 1 monografii naukowej wydanej przez wydawnictwo, które w roku opublikowania monografii w ostatecznej formie było ujęte w wykazie sporządzonym zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 267 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy (dalej wykaz wydawnictw MNSW),

lub

• 1 cyklu powiązanych tematycznie artykułów naukowych opublikowanych w czasopismach naukowych lub w recenzowanych materiałach z konferencji międzynarodowych, które w roku opublikowania artykułu w ostatecznej formie były ujęte w wykazie sporządzonym zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 267 ust. 2 pkt 2 lit. b ustawy (dalej wykaz czasopism MNSW)

• Profesury:

• prezentacji osiągnięć naukowych w dowolnej formie pisarstwa naukowego (ustawa nie zastrzega wymaganej formy), które zostały ogłoszone w dowolnym okresie pracy naukowej (ocenie podlega cały dorobek naukowy osoby ubiegającej się o tytuł, gdyż ustawa nie ogranicza czasookresu oceny do osiągnięć uzyskanych w okresie po nadaniu stopnia doktora habilitowanego).

2. Zakresem badania ankietowego będzie objęte pisarstwo naukowe, które w odniesieniu do przedmiotu, charakteru i wagi wkładu w stan wiedzy osoby ubiegającej się – zgodnie ustawą z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce – powinno odpowiadać ustawowym przesłankom. I tak w przypadku:

• Doktoratu powinien on wyrażać się w udokumentowanym autorstwie:

• oryginalnego rozwiązania problemu naukowego (a zatem autorstwa własnego i samodzielnego wkładu w stan wiedzy – przypis własny)

albo

• oryginalnego rozwiązania w zakresie zastosowania wyników własnych badań naukowych w sferze gospodarczej lub społecznej (a zatem autorstwa własnego i samodzielnego wkładu w stan wiedzy wykorzystanej w sferze gospodarczej lub społecznej – przypis własny)

a ponadto wykazywać:

• posiadanie przez kandydata ogólnej wiedzy teoretycznej w dyscyplinie albo dyscyplinach oraz umiejętność samodzielnego prowadzenia pracy naukowej.

• Habilitacji – powinien on wyrażać się w posiadaniu przez kandydata w dorobku uzyskanym po nadaniu stopnia doktora:

• osiągnięcia naukowego, stanowiącego znaczny wkład w rozwój określonej dyscypliny

• Profesury – powinien on wyrażać się w posiadaniu w całym dorobku osoby ubiegającej się:

• wybitnych osiągnięć naukowych krajowych lub zagranicznych.

3.  Zakresem badania ankietowego będą objęte doświadczenia recenzentów związane z ocenianiem pisarstwa naukowego, czyli prac mających stanowić wkład w stan wiedzy, który zgodnie z ustawą powinien zostać dokonany odpowiednio w przypadku:

• Doktoratu do:

• dziedziny nauki i dyscypliny naukowej rozumianej jako wyłączna dyscyplina naukowa ocenianego osiągnięcia albo dyscyplina dlań wiodąca, gdy zagadnienie naukowe obejmuje więcej niż jedną dyscyplinę naukową i możliwe jest wskazanie dyscypliny, w której powinien być nadany stopień doktora,
• dziedziny nauki w sytuacji, gdy rozprawa doktorska obejmuje zagadnienia naukowe z więcej niż jednej dyscypliny naukowej zawierającej się w danej dziedzinie nauki i nie jest możliwe wskazanie dyscypliny wiodącej dla ocenianego osiągnięcia, w której powinien być nadany stopień;

• Habilitacji do:

• dziedziny nauki i dyscypliny naukowej, która może stanowić dyscyplinę wyłączną ocenianego osiągnięcia albo dyscyplinę dlań wiodącą, gdy oceniane osiągnięcie naukowe obejmuje zagadnienia naukowe z więcej niż jednej dyscypliny naukowej, zawierające się w danej dziedzinie nauki, i możliwe jest wskazanie dyscypliny wiodącej dla ocenianego osiągnięcia, w której powinien być nadany stopień

• Profesury do:

• dziedziny nauki – profesura dziedzinowa,
• dziedziny nauki i dyscypliny naukowej – profesura w dyscyplinie naukowej danej dziedziny nauki,
• dziedziny nauki i dyscyplin naukowych – profesura w dyscyplinach naukowych danej dziedziny nauki.

Autor: Anna Chorążewska