- brak wiary w istnienie jednego bądź wielu bogów; ewentualnie odrzucenie teizmu, pogląd przeczący istnieniu sił nadprzyrodzonych i odrzucający wiarę w stwórcę. Może także uznawać religię za sprzeczną z nauką, sprzeczną z rozumem lub niepotrzebną.

 (łac. existere z ex „na zewnątrz” i sistere „stać, znajdować się”) – byt, istnienie, warunki życia.

 – XX-wieczny nurt filozoficzny, literacki i kulturowy dotyczący życia i ludzkiej egzystencji w świecie wyborów moralnych oraz ról życiowych, a także miejsca, w którym się znajdujemy.

 (od stgr. ἐμπειρία empeiría – „doświadczenie”) – kierunek filozoficzny głoszący, że źródłem ludzkiego poznania są wyłącznie lub przede wszystkim bodźce zmysłowe docierające do naszego umysłu ze świata zewnętrznego, natomiast wszelkie idee, teorie itp. są w stosunku do nich (bodźców zmysłowych) wtórne. 

- dział filozofii, zajmujący się badaniem moralności i tworzeniem systemów myślowych, z których można wyprowadzać zasady moralne.

 (z gr. phainomenon – „to, co się jawi”) – XX-wieczny kierunek filozoficzny, polegający na opisie i oglądzie tego, co bezpośrednio jest dane. Głównymi twórcami i reprezentantami są Edmund Husserl oraz Max Scheler (w dużej mierze niezależny od Husserla), a także wytworzona przez ten kierunek metoda badań filozoficznych, stosowana przez filozofów egzystencji.

-  nurt filozofii, który zrodził się na przełomie XIX i XX wieku jako protest przeciwko filozofii postheglowskiej. 

-dziedzina filozofii, której głównymi przedmiotami badań są: religia, Bóg oraz poruszająca zagadnienia związane z zakładanymi przez wierzenia religijne faktami, bytami czy spodziewanymi wydarzeniami.

- pejoratywna nazwa poglądu filozoficznego  głoszącego, że w historii istnieją nieubłagane prawa i rozwija się ona w określonym kierunku, aby osiągnąć teoretycznie konieczny cel. Pojęcie zostało wprowadzone przez Karla R. Poppera. Pogląd ten występuje w wielu systemach filozoficznych. Najpełniej został wyrażony przez Hegla, a następnie został zaadaptowany do marksizmu.

 – doktryna polityczno-gospodarcza, podkreślająca wolność jednostek, biorąca za podstawę zasadę, iż funkcjonowanie aparatu państwa powinno być ograniczone jedynie do minimum.

- filozoficzny pogląd według wąskiej definicji uznający naturę wszelkiego bytu za jednorodną: materialną , duchową ) lub materialno-duchową (np. panteizm, choć nie tylko). 

 − nurt filozoficzny zapoczątkowany w drugiej połowie XIX wieku, który wyrażał sprzeciw wobec heglizmu oraz materializmu przyrodoznawczego. 

 – filozofia powstała w II wieku n.e. w Aleksandrii pod wpływem myśli Platona oraz politeizmu grecko-rzymskiego. Reprezentowali ją m.in. Plotyn, Porfiriusz, Jamblich i Proklos, a pod jej wpływem tworzyli również chrześcijańscy filozofowie starożytni i średniowieczni: Orygenes, Pseudo-Dionizy Areopagita, Augustyn z Hippony, Eriugena, Anzelm z Canterbury czy Mikołaj z Kuzy.

- podstawowy (obok epistemologii i aksjologii) dział filozofii starający się badać strukturę rzeczywistości i zajmujący się problematyką związaną z pojęciami bytu, istoty, istnienia i jego sposobów, przedmiotu i jego własności, przyczynowości, czasu, przestrzeni, konieczności i możliwości.

- pogląd filozoficzno-religijny  utożsamiający wszystko z bogiem . Neguje istnienie boga osobowego, głosi zaś przenikanie absolutu we wszystkie substancje jakie istnieją. 

-postawa wyrażająca się w skłonności do dostrzegania tylko ujemnych stron życia, negatywnej oceny rzeczywistości oraz przyszłości.

 – nurt filozoficzny opierający się na filozofii Platona (427–347 p.n.e.), stanowiący jej interpretację i kontynuację. 

– filozoficzna szkoła naukowa, która powstała w 1 poł. XX w. w Wiedniu; w późniejszym czasie z pozytywizmu logicznego wyłonił się nowy nurt w filozofii nauki zwany logiczny empiryzm , który w swoim ujęciu przyjmował bardziej złagodzone i zliberalizowane poglądy niż Koło Wiedeńskie.

 - Nurt filozoficzny ukształtowany na przełomie XIX i XX w. w Stanach Zjednoczonych. Jego zasadniczymi elementami są: antyrealizm i antyfundacjonalizm, pragmatyczna teoria prawdy, podkreślanie roli praktyki i doświadczenia. 

 -termin filozoficzny wywodzący się z filozofii starożytnych sceptyków (Pyrron z Elidy). Oznacza wstrzymanie lub moment wstrzymania sądu metafizycznego (por. krytyka metafizyki) co do sposobu istnienia świata, czasowe wzięcie w nawias pewności co do przekonań i założeń.

 -pogląd w filozofii nauki, stanowisko metodologiczne przyjmujące, że możliwe i właściwe jest wyjaśnienie i opis własności złożonego układu poprzez opis i wyjaśnienie zachowania jego części. Poglądami alternatywnymi są holizm i emergentyzm.

 – termin wieloznaczny, oznaczający początkowo naukę uprawianą na średniowiecznych uniwersytetach. Następnie zaczął oznaczać nurty teologiczne i filozoficzne tam uprawiane, a także specyficzną metodę filozofowania . 

-  zespół poglądów filozoficznych głoszących, że prawdziwą i w pełni uzasadnioną wiedzę o rzeczywistości dostarczają jedynie nauki przyrodnicze. Rozwinął się w drugiej połowie XIX wieku z empiryzmu i pozytywizmu. Za jego twórcę uważa się Augusta Comte'a.

-  szkoła filozoficzna, która powstała jednocześnie z epikureizmem w końcu IV wieku p.n.e. i przetrwała aż do zamknięcia wszystkich szkół filozoficznych przez cesarza Justyniana w 529 roku. Szkołę tę zapoczątkował w Atenach Zenon z Kition i doprowadził do ostatecznej formy Chryzyp. Szkoła wywarła znaczny wpływ na rozwój chrześcijaństwa, w pewnym stopniu oddziaływała na myśl średniowieczną, odżyła w nowej formie w filozofii nowożytnej, np. u Justusa Lipsiusa, a współcześnie na fali odrodzenia zainteresowania etyką cnót dzięki m.in. pracy Lawrence C. Beckera. Modelem człowieka był mędrzec żyjący w zgodzie z naturą, kierujący się rozumem.

 (z łac. transcendens - przekraczający) – filozoficzny termin mający wiele różnych, lecz spokrewnionych znaczeń; m.in.:"istnienie na zewnątrz, poza (ponad) czymś, w szczególności: istnienie przedmiotu poznania poza umysłem poznającym, bądź bytu absolutnego poza rzeczywistością poznającego". Określenie wywodzące się z kultury rzymskohellenistycznej z biegiem czasu wyewoluowało do kultury chrześcijańskiej, później zostało spopularyzowane w innym znaczeniu przez Immanuela Kanta w jego filozofii.