Z Skrypty dla studentów Ekonofizyki UPGOW
Spis treści |
Rynek a zarządzanie portfelem instrumentów finansowych
Jeśli naszym celem jest inwestowanie na runkach finansowych i osiągniecie zysku z tej działalności to niewątpliwie musimy sobie stworzyć pewien model działania rynku i ewolucji cen notowanych na nim instrumentów. Zagadnieniami tego rodzaju zajmuje się matematyka (inżynieria) finansowa. Poniżej krótko omówimy najważniejsze założenia i hipotezy używane przy modelowaniu zachowania rynków finansowych.
Hipoteza rynku efektywnego
Hipoteza rynku efektywnego (efficient market hypothesis) to teza rozważana w teorii rynku i finansach, zgodnie z którą w każdej chwili ceny papierów wartościowych w pełni odzwierciedlają wszystkie informacje dostępne na ich temat. Po raz pierwszy założenie o efektywności rynku efektywnego pojawiło się 1900 roku w rozprawie doktorskiej Louisa Bacheliera
- Definicja (hipoteza rynku efektywnego)
- Słaba hipoteza rynku efektywnego zakłada, że obecne ceny papierów wartościowych uwzględniają wszystkie historyczne informacje i dane dotyczące rynku
[ 3] . - Semi-mocna hipoteza rynku efektywnego zakłada, że obecne ceny papierów wartościowych odzwierciedlają wszystkie publicznie dostępne informacje, bieżące i historyczne raporty finansowe, prognozy ekonomiczne, itp.
[ 4] . - Mocna hipoteza rynku efektywnego zakłada, że obecne ceny papierów wartościowych odzwierciedlają wszystkie dostępne informacje, zarówno publiczne, jak i niepubliczne
[ 5] .
Sanford Grossman i Joseph E. Stiglitz byli pierwszymi naukowcami, którzy kwestionowali efektywność rzeczywistych rynków
Arbitraż
Jednym z ważniejszych pojęć używanych do opisu procesu równoważenia rynku jest arbitraż (arbitrage). Termin ten odnosi się do sytuacji, gdy możliwa jest łączona transakcja rynkowa kupna/sprzedaży towarów lub papierów wartościowych, umożliwiająca uzyskanie zysku bez ponoszenia ryzyka. Istotą arbitrażu jest zaistnienie różnicy cen tego samego instrumentu na różnych rynkach lub na tym samym rynku, ale pod równoważnymi postaciami. W przypadku, gdy różnica cen jest większa od kosztów transakcyjnych, możliwe jest osiągnięcie zysku kupując instrument na rynku tańszym, a sprzedając na droższym
- Arbitraż I rodzaju - istnieje inwestycja gwarantująca brak strat, która jest finansowana przez kredyt spłacany w momencie zapadalności tej inwestycji.
- Arbitraż II rodzaju - istnieje pozbawiona ryzyka szansa osiągnięcia zysku bez ponoszenia nakładów.
W kontekście arbitrażu pojawia się pojęcie prawa jednej ceny:
- Prawo jednej ceny
- Mówimy, że spełnione jest prawo jednej ceny, jeśli nie istnieją dwie inwestycje (dwa instrumenty finansowe) o identycznych rozkładach prawdopodobieństwa przyszłych korzyści i różnych cenach bieżących.
Zwykle zakłada się, że płynny rynek nie daje możliwości arbitrażu, dokładniej wszelkie możliwości arbitrażu są natychmiast wykorzystywane (i dlatego likwidowane), np. przez inwestorów wykorzystujących arbitraż jako strategie inwestycyjną. Brak możliwości arbitrażu jest podstawą wielu modeli rynku i wyceny różnych instrumentów finansowych.
Płynność rynku
Płynność (liquidity) rynku to termin ekonomiczny określający możliwość wykonywania transakcji pewnym dobrem. Jeśli te transakcje można wykonywać bez ograniczeń, mówimy o tym, że rynek jest płynny. Brak płynności rynku jest tożsamy ze stanem braku możliwości wykonywania transakcji spowodowanym faktem, że co najmniej jedna ze stron transakcji nie jest zainteresowana lub nie ma możliwości dokonywania transakcji. Ograniczona płynność rynku może powodować drastyczne zmiany cen lub brak możliwości kupna/sprzedaży pożądanej ilości danego dobra.
Podzielność dóbr
W wycenie instrumentów finansowych oraz modelowaniu rynków często zakłada się również tzw nieskończoną podzielność dóbr
Przypisy
- ↑ Théorie de la Spéculation, promotorem był H. Poincare, znany francuski matematyk.
- ↑ Eugene F Fama. Efficient Capital Markets: A Review of Empirical Work. „Journal of Finance”. 25 (2) (1970) 383.
- ↑ Oznacza to, że przyszłych zmian cen nie można w żaden sposób przewidzieć na podstawie przeszłych cen i innych wskaźników takich jak wysokość obrotów. Gdyby ta hipoteza była prawdziwa, wówczas zastosowanie analizy technicznej jako narzędzia do podejmowania decyzji inwestycyjnych nie mogłoby przynieść statystycznie istotnych ponadprzeciętnych zysków.
- ↑ Gdyby ta hipoteza była prawdziwa, to zastosowanie zarówno analizy technicznej, jak i analizy fundamentalnej do podejmowania decyzji inwestycyjnych nie mogłoby przynieść statystycznie istotnych ponadprzeciętnych zysków.
- ↑ Gdyby ta hipoteza była prawdziwa, wówczas ani analiza techniczna, ani fundamentalna, ani nawet insider trading nie mógłby odnieść statystycznie istotnych zysków.
- ↑ Sanford J. Grossman, Joseph E. Stiglitz. On the Impossibility of Informationally Efficient Markets. „American Economic Review”. 70, (1980) 393.
- ↑ Koszt dostępu do informacji i analizy papierów wartościowych jest istotnym elementem ograniczającym efektywność rynków finansowych. Wynika stąd to, że rynki charakteryzujące się wysokimi kosztami analizy powinny mieć niższy poziom efektywności niż te o niskich kosztach analizy. Oczywiście, oznacza to też, że nie wszyscy inwestorzy mają jednakowy dostęp do istotnych informacji
- ↑ A także, np. manipulacje i inne niezgodne z prawem działania.
- ↑ Tym samym terminem określa się również strategię inwestycyjną polegającą na szukaniu możliwości arbitrażowych. W matematyce finansowej arbitrażem nazywa się strategię kupna/sprzedaży instrumentów finansowych pochodnych, w której istnieje dodatnie prawdopodobieństwo zysku bez ryzyka poniesienia strat.
- ↑ Obliczenia bez tego założenia są oczywiście również możliwe, ale są żmudne i znacznie trudniejszym zadanie jest uzyskanie zwartych formuł analitycznych.