Z Skrypty dla studentów Ekonofizyki UPGOW
(→GPW- napsał juz Jasiek) |
(→GPW- napsał juz Jasiek) |
||
| Linia 49: | Linia 49: | ||
Warszawie}. Transakcje obsługiwane są w systemie | Warszawie}. Transakcje obsługiwane są w systemie | ||
WARSET\index{WARSET}, który funkcjonuje od listopada 2000 | WARSET\index{WARSET}, który funkcjonuje od listopada 2000 | ||
| - | roku | + | roku<ref>Podobne systemy wykorzystywane są m.in. w Paryżu, |
| - | Brukseli, Amsterdamie, Chicago oraz Singapurze | + | Brukseli, Amsterdamie, Chicago oraz Singapurze.</ref>. W system ten |
zapewnia pełną automatyzację przekazywania zleceń, zawierania | zapewnia pełną automatyzację przekazywania zleceń, zawierania | ||
transakcji, sprawny dosęp uczestników rynku do systemu obrotu | transakcji, sprawny dosęp uczestników rynku do systemu obrotu | ||
| Linia 303: | Linia 303: | ||
| - | + | <math> \begin{table}[h] | |
\begin{center} | \begin{center} | ||
\begin{tabular}{|c|l|} | \begin{tabular}{|c|l|} | ||
| Linia 319: | Linia 319: | ||
\end{center} | \end{center} | ||
\caption{Harmonogram notowań ciągłych -- akcje} \label{harmc} | \caption{Harmonogram notowań ciągłych -- akcje} \label{harmc} | ||
| - | \end{table} | + | \end{table}</math> |
Wersja z 12:41, 25 sty 2010
wstęp
Wyzwania zycia w XXI wieku
XXX
wzrost produkcyjności i konsumpcji
Globalizacja
Starzenie sie społeczeństw
Podstawowe funkcje rynków finansowych
uczetnicy rynków finansowych-alokacja oszczędności
modelowy podział rynków finansowych
transformacja parametrów czasowych, ryzyka
płynnośći głębokość rynków
Pieniadz, instytucje finansowe na rynku, rola systemu bankowego
handel, pieniadz
kreacja pieniadza, rola systemu bankowego
Bank centralny na rynku pieniężnym, polityka pieniężna. Instrumenty polityki pieniężnej.
rola i niezalezność NBP
rynek pieniężny instrumenty i operacje
rynek depozytów
uczestnicy rynku pieniężnego
Instrumenty rynku pieniężnego
ryzyko na rynku pieniężnym
forex
charakter i wielkość rynku
kursy walut. wymiana walutowa, spread
organizacja dealing roomu
rynek OTC i regulowany
instrumenty rynku FX
ryzyka rynkuFX
Instrumenty pochodne i syntetyczne rynku, swap i FRA
rynek kapitałowy i jego instytucje
rynek giełdowy i OTC
rola giełd na rynku kapitałowym
rodzaje giełd
organizacja obrotu giełdowego, rola pośredników
rola izb rozliczeniowych
instrumenty obrotu giełdowego, podstawowe i pochodne
Akcyjny rynek giełdowy, GPW
GPW- napsał juz Jasiek
Giełda Papierów Wartościowych w
Warszawie
\( \begin{table}[h]
\begin{center}
\begin{tabular}{|c|l|}
\hline
8:30--9:30 &Przyjmowanie zleceń na otwarcie\\
\hline
9:30 &Określenie kursu na otwarcie \\ \hline 9:30 --- 16:10 & Notwania ciągłe\\
\hline
16:10 -- 16:20&Przyjmowanie zleceń na zamknięcie \\ \hline 16:20& Określenie kursu na zamknięcie\\
\hline 16:20 -- 16:30 &Dogrywka\\
\hline
8:30--9:30 &Przyjmowanie zleceń na otwarcie następnej sesji\\
\hline
\end{tabular}
\end{center}
\caption{Harmonogram notowań ciągłych -- akcje} \tag{2}
\end{table}\)
\begin{table}[h]
\begin{center}
\begin{tabular}{|c|l|}
\hline
8:30--9:00 &Przyjmowanie zleceń na otwarcie\\
\hline
9:00 &Określenie kursu na otwarcie \\ \hline 9:00 --- 16:10 & Notwania ciągłe\\
\hline
16:10 -- 16:20&Przyjmowanie zleceń na zamknięcie \\ \hline 16:20& Określenie kursu na zamknięcie\\
\hline 16:20 -- 16:30 &Dogrywka\\
\hline
8:30--9:30 &Przyjmowanie zleceń na otwarcie następnej sesji\\
\hline
\end{tabular}
\end{center}
\caption{Harmonogram notowań ciągłych -- kontrakty terminowe}
\tag{3}
\end{table}
\begin{table}[h]
\begin{center}
\begin{tabular}{|c|l|}
\hline
8:30--11:00 &Przyjmowanie zleceń na otwarcie\\
\hline
11:00 --11:15&Interwencja \\ \hline 11:15 & Określenie kursu jednolitego (fixing)\\
\hline 11:15 -- 11:45&Dogrywka \\ \hline
11:45-- 14:45 &Przyjmowanie zleceń na otwarcie\\
\hline
14:45 -- 15:00&Interwencja \\ \hline 15:00 & Określenie kursu jednolitego (fixing)\\
\hline 15:00 -- 15:30&Dogrywka \\ \hline
15:30-16:35 &Przyjmowanie zleceń na otwarcie następnej sesji\\
\hline
\end{tabular}
\end{center}
\caption{Harmonogram notowań jednolitych} \tag{4}
\end{table}
Zlecenia w Warsercie\index{zlecenie!rodzaje}. Składając zlecenie
inwestor musi określić: rodzaj oferty (kupno lub sprzedaż) limit
ceny lub rodzaj zlecenia bez limitu ceny termin ważności zlecenia
nazwę papieru wartościowego/instrumetu finansowego, który chce
kupić/sprzedać liczbę papierów wartościowych dodatkowe warunki
wykonania zlecenia
\begin{enumerate} \item Zlecenia z limitem ceny W tym zleceniu inwestor określa cenę po jakiej chce kupić lub sprzedać dany instrument finansowy. W przypadku kupna jest to cena, powyżej której składający zlecenie nie godzi się na realizację zlecenia, zaś dla zleceń sprzedaży jest to cena, poniżej której inwestor nie chce sprzedać papierów. \item Zlecenia bez limitu ceny \begin{itemize} \item Zlecenia PCR - Po Cenie Rynkowej\index{zlecenie!Po Cenie Rynkowej}mogą być wprowadzane na giełdę wyłącznie w trakcie notowań ciągłych z wyłączeniem okresów równoważenia rynku. Są one realizowane po cenie pierwszego najlepszego zlecenia przeciwstawnego. Niezrealizowana część zlecenia PCR staje się zleceniem z limitem ceny równym kursowi po jakim dokonana została ostatnie transakcja. Zlecenia po cenie rynkowej mogą zawierać dodatkowe warunki dotyczące wielkości minimalnej lub wielkości ujawnianej. \item Zlecenia PCRO - Po Cenie Rynkowej na Otwarcie\index{zlecenie!Po Cenie Rynkowej na Otwarcie} stosowane są przy fixingu, przyjmowane na giełdę w fazie przyjmowania zleceń na otwarcie i zamknięcie w systemie notowań ciągłych i systemie kursu jednolitego oraz w okresach równoważenia rynku. Realizowane są - odpowiednio - po kursie otwarcia, zamknięcia, po kursie jednolitym lub określonym w wyniku równoważenia. Niezrealizowana część zlecenia staje się zleceniem z limitem ceny równym odpowiednio: kursowi otwarcia, zamknięcia, kursowi jednolitemu lub kursowi określonemu w wyniku równoważenia rynku. Zlecenia te nie mogą zawierać dodatkowych warunków limitu aktywacji, wielkości minimalnej i wielkości ujawnianej oraz nie mogą być modyfikowane w fazie interwencji. \item Zlecenia PKC - Po Każdej Cenie\index{zlecenie!Po Każdej Cenie}mogą być przekazywane na giełdę we wszystkich fazach w systemie notowań ciągłych oraz w systemie kursu jednolitego, z wyjątkiem faz interwencji i dogrywki. Zlecenia te złożone w trakcie przyjmowania zleceń na otwarcie, na zamknięcie, na notowania jednolite oraz w okresie równoważenia rynku podlegają realizacji - odpowiednio - po kursie otwarcia, zamknięcia, kursie jednolitym lub kursie określonym w wyniku równoważenia rynku. Zlecenia PKC nie podlegają modyfikacji w fazie interwencji. Natomiast w fazie notowań ciągłych, z wyjątkiem okresów równoważenia rynku, jeżeli na realizację czeka co najmniej jedno zlecenie przeciwstawne z limitem ceny, zlecenie PKC podlega realizacji po cenie lub cenach zgłoszonych wcześniej, a niezrealizowanych najlepszych zleceń przeciwstawnych. \end{itemize} \end{enumerate}\index{zlecenie!warunki dodatkowe} Jeżeli w chwili składania zleceń po każdej cenie w fazie notowań ciągłych w arkuszu zleceń nie ma zleceń przeciwstawnych z limitem ceny, zapewniających pełną realizację zlecenia PKC, rozpoczyna się proces równoważenia rynku, a zlecenia PKC tracą ważność. Zlecenia PKC jak i PCRO nie są przyjmowane w przypadku warrantów, praw poboru i na pierwszą sesję, na której notowany jest dany papier wartościowy. Dodatkowe warunki wykonania zlecenia: z minimalną wielkością wykonania - Wmin warunek wielkości ujawnianej - WUJ zlecenia z limitem aktywacji - LimAkt W przypadku zleceń z tym samym limitem ceny i warunkiem limitu aktywacji, o kolejności ich realizacji decyduje: w fazie notowań ciągłych (z wyjątkiem równoważenia): czas przyjęcia - w przypadku zleceń z tymi samymi limitami aktywacji, lub czas ujawnienia - w przypadku zleceń z różnymi limitami aktywacji w przypadku zleceń realizowanych po kursie otwarcia (zamknięcia), kursie jednolitym, kursie określonym w wyniku równoważenia - czas przyjęcia na giełdę. Zlecenia z limitem aktywacji ujawnione w trakcie notowań ciągłych oraz w wyniku określenia kursu otwarcia (zamknięcia), kursu jednolitego lub kursu określonego w wyniku równoważenia pozostają w arkuszu zleceń jako zlecenia bez warunku limitu aktywacji.
\index{zlecenie!termin ważności} Zlecenia mogą mieć termin ważności określony w formie konkretnej daty, oznaczony jako do końca sesji giełdowej, ważność domyślna,
do pierwszego wykonania lub warunek wykonaj lub anuluj. Zlecenie
ważne do pierwszego wykonania obowiązuje do momentu zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie realizowane jest jednocześnie w kilku transakcjach). Zlecenie jest realizowane natychmiast po wprowadzeniu i może zostać zrealizowane tylko częściowo. Jeżeli będzie zrealizowane częściowo, niezrealizowana część traci ważność. Zlecenia te mogą być przekazane na giełdę we wszystkich fazach w systemie notowań ciągłych oraz w systemie kursu jednolitego, z wyjątkiem fazy interwencji. Zlecenie z oznaczeniem ważności wykonaj lub anuluj ważne jest do momentu zawarcia pierwszej transakcji (lub pierwszych transakcji, jeżeli zlecenie realizowane jest jednocześnie w kilku transakcjach). Zlecenie jest realizowane natychmiast po wprowadzeniu, ale wyłącznie w całości - nie może być zrealizowane częściowo. W przypadku gdy układ zleceń w arkuszu po przeciwnej stronie nie pozwala na realizację zlecenia w całości, traci ono ważność. Należy pamiętać, że jeżeli w fazie notowań ciągłych lub w fazie dogrywki w chwili składania zlecenia z oznaczeniem ważności do pierwszego wykonania albo wykonaj lub anuluj, w arkuszu zleceń brak zleceń przeciwstawnych z limitem ceny umożliwiającym zawarcie transakcji, zlecenie traci ważność.
\section{Regulowany rynek pozagiełdowy}
Rynek pozagiełdowy\index{rynek!pozagiełdowy} (over-the-counter,
OTC) to instytucja umożliwiająca obrót akcjami niecieszącymi się
wystarczającym zainteresowaniem inwestorów by być notowane na
giełdzie\footnote{Wejście na gieldę jest dosyć kosztowne znane są
duże koncerny (np Apple Computer Inc.) które z własnego wyboru
pozostają na rynku pozagiełdowym} bądź śa spółkami nowopowstałymi,
obligacjami komunalnymi, niestandaryzowanymi kontraktami
terminowymi itp. Najbardziej znanym rynkiem pozagiełdowym jest
NASDAQ\index{NASDAQ} (National Association of Securities Dealers
Automatic Quatation) - notuje się na nim prawie 6000 walorów. W
Polsce funkcję tę pełni Centralna Tabela Ofert
(CTO),\index{Centralna Tabela Ofert} która działa od grudnia 1996
roku.
Przypisy
- ↑ Najaktualniejsze informacje można znaleźć na oficjalnej stronie GPWW: http://www.gpw.com.pl/
- ↑ Podobne systemy wykorzystywane są m.in. w Paryżu, Brukseli, Amsterdamie, Chicago oraz Singapurze.
Finansowanie działalności poprzez rynki finansowe.
finasowanie kapitałem i długiem
emisja akcji, IPO, kolejne emisje, zasady, rola memorandum
czy warto buyć spółka publiczną
Emisja instrumentów dłużnych,- obligacjepapiery komercyjne- zasady- obrót.
Venture capital i private equity
konwersja oszczędności, ryzyko inwestycyjne
rola oszczedności w gospodarce
struktura oszczędności w Polsce
Inwestowanie oszczędnosci- ryzyko zarzadzania
Mit zysku bez ryzyka
Każda decyzja wyboru ma swoje uwarunkowania. Szczególnie wyraźnie widać to przy inwestowaniu. Nie ma bowiem zysku bez ryzyka. Rynkiem, między innymi rządzą dwie siły : strach i chciwość. Każdy chciałby zarobić jak najwięcej ale boi się. Rynek daje szansę ale kosztem ryzyka. Im większe ryzyko tym większa szansa na zysk ale i na stratę. Każdy ma inny poziom akceptacji strachu. Indywidualnie należy wybrać taki sposób inwestowania aby móc spać spokojnie. Nie boją się tylko te osoby , które nie maja pojęcia o ryzyku. Należy podkreślić, że jest różnica między ryzykiem a hazardem. Rynek to nie hazard. Hazard to cos co nie da się kontrolować. Hazard występuje w grach losowych. Na rynku się nie gra. Na rynku się inwestuje a ten proces zakłada znajomość i kontrolę ryzyka.
Zarządzanie nadwyżką finansową
Zarówno firmy jak i osoby fizyczne dysponują pewnymi środkami finansowymi ,ktore nie sa konieczne by przeznaczyć je na konsumpcje czy tez finansowanie działalności gospodarczej.Środki te mozna zainwestować na rynkach finansowych, tak by generowały dochody kapitałowe przez dłuzszy lub krótszy okres inwestycji. Inwwestycja na dłuzszy okres albo zarządzanie bieżącą płynnościa to proces racjonalnego wyboru instrumentów finansowych i ograniczania ryzyka tego procesu. roces alokowania środków wymaga podobnej logiki działania, przyczym w przypadku zarzadzania gotówka wymaga dodatkoweej analizy zwiazanej z wymogami płynnosciowymi i ekonomia procesu inwestowania i likwidacji inwestycji.
Zarzadzanie płynnością
Wyzwania rynkowe stojące przed gospodarką zmuszają wszystkich odpowiadających za zarządzanie do poszukiwania bardziej efektywnych i tańszych metod zarządzania każdym odcinkiem działalności. Wyzwanie to dotyczy nie tylko firm produkcyjnych czy usługowych, ale i organizacji, fundacji oraz jednostek administracji państwowej i samorządowej. Gotówka - niedoceniana jako klasa aktywów, ostatnio cieszy się niebywałym zainteresowaniem. Zarówno jej brak, jak i nadmiar, spędza sen z oczu właścicielom i osobom zarządzającym firmami. Brak gotówki uniemożliwia bowiem realizację celów biznesowych (produkcyjnych i sprzedażowych), a jej nadmiar zmniejsza efektywność działania. Krótka analiza myślowa prowadzi do wniosku, że gotówkę należy traktować podobnie jak zapasy w działalności operacyjnej firmy. Oznacza to, że gotówka musi być „na składzie” i musi być dostępna w każdej chwili. Z praktycznych obserwacji poziomu gotówki w firmie widać jak nieregularne krzywe obrazują jej stan i jak wiele jest na nich wzrostów i spadków. Jeśli gotówka „leży” w firmie, to oczywiste jest, że „nie pracuje”, zatem ”nadmiar” trzeba zainwestować, ale tu rodzi się szereg pytań. W co zainwestować? Ile kosztuje inwestowanie? Jakie informacje trzeba mieć by ocenić właściwie ryzyko inwestycji, czy posiadamy odpowiednie zasoby zarówno intelektualne jak też materialne, aby samodzielnie prowadzić proces alokacji, czy możemy obniżyć ryzyko? Czy jesteśmy pewni, że będziemy mieli dostęp do gotówki w każdej chwili i że jej ilość nie zmniejszy się? Wiele pytań zostaje bez odpowiedzi, gdyż zarządzanie gotówką jest przedsięwzięciem niezmiernie trudnym. Do tego dochodzi ocena efektywności kosztowej dokonywanych operacji, księgowanie i jego koszty itd.
Optymalizacja poziomu gotówki w firmie
Traktując gotówkę jako zapas i optymalizując jej poziom „na składzie”, czyli opierając się na tzw. modelu Baumola1 można po procesie optymalizacji uzyskać wynik określający optymalny poziom gotówki w kasie firmy. Wynosi on:
\(P_{opt}=\sqrt{\frac{2 T D}{i}}\)
gdzie i- to stopa procentowa, D - roczny poziom płatności gotówkowych firmy, a T to koszty transakcji (koszt umorzenia instrumentu finansowego w którym lokowana jest gotówka). Optymalny poziom gotówki jest wyższy gdy koszty transakcji są wysokie lub stopy procentowe niskie. Powyższy model funkcjonuje dobrze tak długo jak firma równomiernie „zużywa” zapas gotówki. Ale nie zdarza się to często i jest uproszczeniem. W świecie realnym często sa tygodnie gdy skutkiem płatności faktur do firmy wpływają duże sumy i obserwuje się duży strumień wpłat netto a też są tygodnie gdy firma musi płacić dostawcom i wtedy są wypływy netto gotówki. Biorąc pod uwagę możliwość wypływów i wpływów gotówki netto, inaczej do tworzenia modelu zarządzania gotówką podeszli Miller i Orr2 zakładając, że fluktuuje ona w górę i w dół. Istnieje poziom górny, po przekroczeniu którego gotówka lokowana jest w krótkotrwałe instrumenty finansowe i poziom dolny, gdy trzeba sięgnąć do rezerw i zlikwidować pozycje w krótkoterminowych instrumentach finansowych. Po przyjęciu jeszcze pewnych uproszczeń , wspomniani autorzy wyliczyli optymalny poziom gotówki jako równy:
\(R=\sqrt[3]{\frac{3 f \sigma^2}{4r}}\) gdzie: f- koszty transakcji, - wariancja dziennych przepływów gotówki. r –stopa procentowa. Ten sposób zarządzania gotówką przeszedł szereg testów . Słabością tego modelu jest założenie, że przepływy dzienne są całkowicie nieznane. Żaden z zarządzających na taki luksus sobie obecnie nie może pozwolić.W praktyce gospodarczej gotówka, a raczej zarządzanie nią, wymaga coraz więcej wysiłku i umiejętności. Metoda, jaką przyjmie firma w wyborze sposobu wyznaczania maksymalnego, optymalnego poziomu gotówki zależy w dużej mierze od przyjętej w swej praktyce polityki zarządzania majątkiem obrotowym. W praktyce gospodarczej gotówka, a raczej zarządzanie nią, wymaga coraz więcej wysiłku i umiejętności. Metoda, jaką przyjmie firma w wyborze sposobu wyznaczania maksymalnego, optymalnego poziomu gotówki zależy w dużej mierze od przyjętej w swej praktyce polityki zarządzania majątkiem obrotowym.
Kryteria decyzyjne w procesie inwestycyjnym
Jest wiele sposobów zagospodarowania nadwyżek gotówki. Istnieją jednak pewne uniwersalne zasady, które należy starannie rozważyć biorąc pod uwagę proces alokacji. Pierwsze kryterium, które musi być starannie analizowane, wynika z natury gotówki jako zapasu. Dla prawidłowego funkcjonowania przedsiębiorstwa gotówka jest konieczna i jeśli została wypracowana to nie może zmaleć w procesie alokacji. Taki sposób myslenia dotyczy równiez lokowania środków, ktore zamierzamy inwestowac na okres dłuzszy. Pierwszym kryterium gospodarki gotówką jest więc bezpieczeństwo alokowanych środków. Kolejnym kryterium jest płynność alokowanych środków. Środki te muszą być dostępne w każdym momencie, gdy są potrzebne. Kolejnym kryterium jest stopa zwrotu z procesu alokacji - efektywna stopa zwrotu, czyli beneficje z procesu alokacji pomniejszone o koszty procesu zarządzania, księgowania, – o czym często się zapomina. Bezpieczeństwo lokowania to szerokie spektrum zagadnienia ryzyka i sposobów jego minimalizacji. Ryzyko, jakie należy w tym miejscu rozważyć to przede wszystkim ryzyko kredytowe instrumentu używanego w procesie alokacji oraz ryzyko kredytowe instytucji, w której posiadaniu znajdą się nasze środki (bank, emitent papieru wartościowego, itd.). Płynność– gotówka jest rezerwą, która może być potrzebna w każdej chwili. Zarządzanie płynnością to szukanie równowagi miedzy tym, że nie zainwestowana gotówka nie pracuje a nawet ulega dewaluacji a potencjalnymi kłopotami firmy, która posiada zainwestowane środki, ale nie ma, czym płacić swych codziennych zobowiązań, co może w skrajnych przypadkach prowadzić do naliczania karnych odsetek. Efektywną stopę zwrotu z zainwestowania gotówki utożsamia się najczęściej z odsetkami od zainwestowanej gotówki. Przy wyliczaniu efektywności procesu alokacji i stopy zwrotu należy wziąć pod uwagę dni „bezodsetkowe” – czyli dni w których pieniądze nie pracują, przepływając między instytucjami. Do kosztów należy wliczyć nie tylko opłaty, ale też koszty samego procesu zarządzania (w tym księgowania operacji), czyli wynagrodzenia osób zatrudnionych w procesie zarządzania. Trzy przedstawione powyżej kryteria są podstawowym zestawem kryteriów stosowanych w przypadku każdego z opisanych poniżej sposobów lokowania gotówki.
Inwestowanie samodzielne na rynkach finansowych- ryzyka inwestycyne
Ze względu na to, że omawiane inwestycje dotyczą rezerw, najważniejsze pytanie, jakie powstaje brzmi: kiedy można zamienić posiadaną inwestycję na gotówkę bez umniejszania kwoty poprzednio zainwestowanej. Takie postawienie sprawy wyklucza inwestycje w instrumenty właścicielskie a wykorzystanie instrumentów dłużnych ogranicza do krótkoterminowych. Konsekwencją tego ograniczenia jest wybór miedzy krótkoterminowymi papierami dłużnymi a instrumentami rynku pieniężnego. Najważniejsze kryteria, którymi należy się kierować przy tego typu wyborze to ryzyko kredytowe, zbywalność i termin do wykupu. Ryzyko kredytowe odnosi się do możliwości spłaty przez emitenta papieru wartościowego, certyfikatu depozytowego, lokaty bankowej na czas i w całości zainwestowanej kwoty wraz z należnymi odsetkami. Zwyczajowo przyjmuje się, że dług zaciągnięty przez Skarb Państwa jest pozbawiony ryzyka. Ze względu na to, że firmy inwestują chwilowe nadwyżki gotówki, celem inwestycyjnym takich operacji są instrumenty, których poziom ryzyka kredytowego jest niski lub zerowy. Ryzyko stopy procentowej – odnosi się do zachowania się instrumentu finansowego w przypadku zmian rynkowych stóp procentowych. Generalnie relacja zmiany ceny instrumentu dłużnego w przypadku zmiany stóp procentowych nosi cechy korelacji ujemnej. Znaczy to, że przy wzroście stóp procentowych cena instrumentu dłużnego maleje. Znaczy to, że jeśli po wzroście stóp procentowych firma zmuszona będzie zbyć, nabyty przed zmianą, dłużny papier wartościowy, to zbędzie go po niższej cenie, co prawdopodobnie uszczupli kapitał. Ryzyko kursowe - jeśli instrument dłużny jest denominowany w innej walucie niż waluta, w której prowadzimy codzienne rozliczenia, to zmiana kursu a szczególnie umocnienie się PLN, jeśli jest to nasza waluta rozliczeniowa, może grozić stratą z inwestycji. Zbywalność polega na tym jak szybko jesteśmy w stanie upłynnić posiadany instrument dłużny, przed terminem jego wykupu, bez narażania się na zbyt niską cenę jego sprzedaży. Instrumenty rynków finansowych mogą się znacznie różnić swą zbywalnością. Główną przesłanką oceny płynności danego instrumentu jest istnienie aktywnego rynku wtórnego obrotu tym instrumentem - jakie są na nim obroty i ilu jest na nim aktywnych uczestników. Zaleca się inwestować w instrumenty łatwo zbywalne, czyli płynne. Termin do wykupu, zapadalność – aby minimalizować ryzyko zmienności stóp procentowych firmy zazwyczaj ograniczają się do inwestycji w papiery dłużne o terminie do wykupu odległym o nie więcej niż rok. Dłuższe papiery są bardziej czułe na zmienność stóp procentowych. W inwestycjach gotówki bezpieczeństwo kapitału jest sprawą nadrzędną. W związku z tym należy inwestować w instrumenty rynków finansowych o bliskim terminie zapadalności i wysokiej płynności. Takie instrumenty jednak charakteryzuje niska stopa zwrotu. Minimalizacja ryzyk poprzez dywersyfikację- w przypadku samodzielnego inwestowania, inwestor narażony jest na koncentrację ryzyka gdyż nominały papierów dłużnych są wysokie i często przewyższają kwotę, którą dysponuje detaliczny inwestor. Nabywając zaś samodzielnie papier dłużny inwestor bierze na siebie całe jego ryzyko. Dywersyfikacja jest niezwykle trudna i możliwa tylko dla zrządzających dużymi aktywami.
Zarządzanie nadwyzkami finansowymi poprzez outsourcing do firmy asset management.
Na rynku działają licencjonowane i nadzorowane instytucje zarządzania aktywami popularnie zwane asset management. Zlecenie tym instytucjom zarządzania gotówką jest często stosowanym rozwiązaniem. Licencjonowani doradcy inwestycyjni zarządzają w imieniu firmy gotówką na podstawie podpisanej umowy, w której określona jest strategia rynkowa zarządzania.Strategię taka należy precyzyjnie okreslić i opisac w umowie. Operacje prowadzone są w imieniu i na ryzyko klienta. Podobnie jak w przypadku samodzielnego alokowania gotówki, należy samodzielnie księgować wszelkie operacje związane z procesem inwestycyjnym. Jeśli skorzysta się z usług banku Powiernika i umieści się swoje środki na rachunku powierniczym w takim banku uzyska się ochronę od ryzyka bilansu instytucji zarządzającej, co jest wskazane, mimo, że usługa taka kosztuje.
Zarzadzanie aktywami, instytucje zbiorowego inwestowania
Fundusze inwestycyjne
FUNDUSZE INWESTYCYJNE Biorąc pod uwagę ryzyka samodzielnego inwestowania , potrzebę zbudowania nie tylko strategii inwestowania ale i strategie ograniczenia ryzyka dość atrakcyjną opcja wydaje się możliwość przyłączenia się ze swoimi aktywami do grupy inwestorów w podobnej sytuacji i razem pozwolić , by ktoś z dużym doświadczeniem zarządzał tymi pieniędzmi razem. Taka większą ilość pieniędzy pozwala na lepsza dywersyfikacje gdyż pozwala nabyć instrumenty o znacznych wartościach nominalnych często niedostępnych dla indywidualnego inwestora. Lepsza dywersyfikacja i umiejętności profesjonalne zarządzającego stwarzają nadzieję na znacznie lepsze od prób indywidualnych wyniki. Taki sposób myślenia legł u podstaw zrodzenia się idei wspólnego inwestowania. Idea wspólnego inwestowania polega na gromadzeniu odrębnych i rozproszonych środków finansowych inwestorów indywidualnych w celu ich wspólnego, efektywnego inwestowania w różne instrumenty, głównie na rynku finansowym. Początki wspólnego inwestowania przypisać można szkockiemu przedsiębiorcy Robertowi Flemingowi. R. Fleming dostarczając swe produkty do Stanów Zjednoczonych zdobył doświadczenie na tamtym ryku i odgrywał znaczącą role w odbudowie i restrukturyzacji kolei żelaznych w USA. W ten sektor rynku zainwestował znaczące własne kapitały ale widząc potrzeby i szanse większych inwestycji zaproponował innym przedsiębiorcom aby powierzyli mu swoje środki , które on w ich imieniu inwestował na rynku USA. Ten sposób działania znalazł szybko naśladowców i wiele takich przedsięwzięć powstało , szczególnie na rynku amerykańskim zaczynając burzliwą historię wspólnego inwestowania. W dokumentach OECD wskazuje się istnie trzech głównych, akceptowalnych form organizacji takiego procesu wspólnego inwestowana.
- Forma spółki
Fundusz jest oddzielną spółką, której aktywa należą do firmy zarządzającej. Udziałowcami spółki zarządzającej są inwestorzy.
- Forma powiernictwa( trust).
Określona grupa aktywów jest wydzielona i zarządzana przez Powiernika ( Trustee) na rzecz i korzyść innej Strony – Beneficjenta. Inwestor jest beneficjentem Powiernika i posiada jednostki powiernicze.
- Forma kontraktowa
Inwestor wchodzi w kontrakt z firma Zarządzającą, która decyduje się odsprzedać określony portfel aktywów i zarządzać tym portfelem w imieniu końcowego inwestora. Inwestor posiada proporcjonalna cześć portfela.
Na wspólnym rynku finansowym Unii Europejskiej istnieją rożne formy prawne organizacji wspólnego inwestowania ( przypisy TFI)wypracowane w krajach członkowskich . W Polsce regulacje prawne dotyczące funduszy inwestycyjnych kładą szczególny nacisk na bezpieczeństwo inwestorów . Szczegółowe informacje na ten temat można znaleźć( ustawa o fubdinw i Prawa i obowiązki).
Fundusze inwestycyjne w Polsce Czym różni się inwestowanie w formie funduszy inwestycyjnych w porównaniu do innych form zarządzania?
W Przypadku wpłaty pieniędzy na lokatę bankowa albo na ubezpieczeniowy fundusz kapitałowy pieniądze wpłacane są do w.w instytucji finansowej i wchodzą w skład bilansu tej instytucji. Instytucja ta jest spółka prawa handlowego a jej właścicielami są Akcjonariusze Spółki.
W przypadku inwestowania w fundusze inwestycyjne polskie regulacje tego rynku oferują inne rozwiązanie pokazane poniżej:
Wpłaty inwestorów odbywają się do funduszu inwestycyjnego. Fundusz inwestycyjny jest niezależną spółką, której właścicielami są wyłącznie inwestorzy funduszu. Funduszem zarządza Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych, spółka niezależna od Funduszu. Aktywa Funduszu nie są aktywami spółki zarządzającej. Nad bezpieczeństwem aktywów inwestorów czuwa dodatkowo Bank Powiernik, bank o szczególnej charakterystyce polegającej na tym, że aktywa w powiernictwie nie wchodzą do masy upadłościowej, czyli są bezpieczne i należą do Funduszu nawet w przypadku upadłości banku.
Fundusze inwestycje posiadają następujące cechy które mogą być atrakcyjne dla inwestora, wiele z nich ogranicza ryzyka inwestowania:
• Polityka inwestycyjna – statut.
Statut będący forma umowy z klientem i opisujący jak będą inwestowane jego środki wraz z lista ryzyk i sposobów ich ograniczania. Fundusze bardzo skrupulatnie przestrzegają zapisów statutowych, wiec nie należy je czytać ze zrozumieniem aby np. nie dziwić się dlaczego zarządzający wybranym funduszem akcji z nastaniem bessy nie sprzedał wszystkich posiadanych przez fundusz akcji i nie trzyma pieniędzy w gotówce mimo, ze rynek wciąż spada. Może tak jest zapisane w statucie.
• Aktywa – bank powiernik Nad bezpieczeństwem aktywów czuwa Bank Powiernik.
• Nadzór Komisji Nadzoru Finansowego. Bieżący nadzór KNF nad funkcjonowaniem zarządzania wypełniania obowiązków statutowych przez TFI.
• Określone koszty Koszty zarządzania i inne wyraźnie określone w statucie.
• Codzienna publikacja wyników Wyniki funduszy inwestycyjnych regularnie podawane są do wiadomości publicznej. W przypadku funduszy otwartych w każdy dzień roboczy.
• Prostota księgowania W przypadku inwestowania w fundusze inwestycyjne księguje się tylko zakup jednostek funduszy i ich umorzenie a nie ( jak w przypadku asset management wszystkie operacje nabycia i zbycia aktywów.)
Nie bez znaczenia jest odroczenie obowiązku podatkowego. Podatek od zysków kapitałowych w przypadku funduszy inwestycyjnych naliczony jest tylko w momencie umarzania jednostek przez inwestora a nie w przypadku zapadania każdej lokaty funduszu i zbycia aktywów funduszu. Idea przyświecająca rynkowi funduszy inwestycyjnych polega na tym, ze każdy powinien zajmować się działaniem w którym posiada największe doświadczenie. Indywidualny inwestor zdobywa swe oszczędności praca oparta na jego umiejętnością i doświadczeniu., przekazując zarządzaniu profesjonalistom, którzy poświęcają tej czynności swój cały czas i umiejętności. TFI oferują dla swych klientów rożne rodzaje funduszy. Fundusze te różnią się nie tylko polityka inwestycyjną, możliwością konwersji miedzy różnymi strategiami inwestycyjnymi alei pod względem doświadczenia inwestorów. Najpopularniejsze fundusze skierowane do indywidualnych klientów to fundusze otwarte. Dla bardziej zaawansowanych wiedzy o rynkach finansowych inwestorów rynek oferuje fundusze specjalistyczne i fundusze zamknięte. W przypadku takich inwestycji od inwestora wymagana jest wysoka znajomość rynku.
Zaletami inwestowania w fundusze inwestycyjne są:
• dywersyfikacja portfela
• profesjonalne zarządzanie
• relatywnie niskie koszty
• duża płynność inwestycji
• elastyczność wyboru strategii inwestycyjnej
• bezpieczeństwo inwestycji
• nieograniczony pośredni dostęp do instrumentów rynku kapitałowego,
• usługi dodatkowe dla uczestników funduszy( raporty okresowe i sprawozdania finansowe funduszy)
Ze względu na sposób inwestowania i grupy instrumentów finansowych w które inwestują fundusze można podzielić tak jak jest to pokazane poniżej:
Generalnie fundusze akcyjne dzieli się na : -Indeksowe- czyli pasywne , odtwarzające w praktyce skład indeksu rynku i jego zachowanie. -Aktywne – czyli takie w których zarządzający dobiera do portfela funduszu spółki kierując się wypracowaną metodą zmierzającą do zwiększenia wartości portfela i opisana w Statucie funduszu . - Sektorowe – inwestujące w akcje spółek z wybranego sektora gospodarki krajowej lub wybranej części gospodarki globalnej. Lub tez spółek wybranego sektora geograficznego lub gospodarczego ( BRIC) opisane szczegółowo w Statucie. Fundusze mające w swoim portfelu mieszankę instrumentów akcyjnych i dłużnych to fundusze hybrydowe. Fundusze takie zamierzają korzystać z możliwości dawanych przez rynek akcji zwiększając bezpieczeństwo portfela udziałem instrumentów dłużnych . jeśli relacje między częścią portfela zainwestowana w instrumenty dłużne jest ścisłe określona a cześć dopełniająca do 100% jest zainwestowana w akcje to są to fundusze zrównoważone. Jeśli część dłużna określona jest w zakresie od..do , co w konsekwencji wpływa na odpowiednie zachowanie się części dopełniającej do 100% wartości portfela zainwestowanej w akcje to takie fundusze nazywane są funduszami elastycznego inwestowania . Fundusze które statutowo mogą cały portfel zainwestowany w akcje spieniężyć i zainwestować w części lub całości w instrumenty dłużne gdyż zarządzający dostrzega wielki potencjał w rynku instrumentów dłużnych a możliwość strat na rynku akcji( lub odwrotnie) to fundusze elastycznej alokacji aktywów. Jak widać można z różnych instrumentów, rożnych rynków finansowych stworzyć fundusze inwestujące w różne mieszanki tych instrumentów. Ta kategoria to fundusze inne hybrydowe. Fundusze dłużne to zbiór fundusze inwestujące w papiery dłużne. Ich podział odbywa sie biorąc pod uwagę rodzaj emitenta papierów dłużnych. Bezpieczeństwo tych funduszy wiąże się z bezpieczeństwem kredytowym Emitenta. Kategoria najbezpieczniejsza z tej grupy to fundusze inwestujące w papiery dłużne emitowane przez Skarb Państwa. Jest to kategoria funduszy papierów Skarbowych. Fundusze inwestujące w papiery dłużne emitowane przez spółki prawa handlowego zarówno obligacje jak i krótkoterminowe papiery dłużne tzw. Papiery komercyjne to fundusze papierów dłużnych firm. Fundusze inwestujące w obligacje municypalne , czyli papiery dłużne emitowane przez samorządy lokalne to fundusze papierów samorządowych. Dla funduszy inwestujące w inne , nie wymienione tutaj papiery dłużne zarezerwowana jest kategoria fundusze inne dłużne. Fundusze rynku pieniężnego i gotówkowe tom specyficzna klasa funduszy , której portfele składają się instrumentów pieniężnych krótkoterminowych instrumentów dłużnych. Szczególnie fundusze rynku pieniężnego to fundusze o niezwykle precyzyjnie określonej polityce inwestycyjnej, regulowanej przez Ustawę o funduszach inwestycyjnych zakresie Fundusz Rynku Pieniężnego. Fundusze te posiadają najniższe możliwe ryzyko funduszy inwestycyjnych ograniczając ustawowo ryzyko zmiany kursu walutowego, ryzyko kredytowe , ryzyko stopy procentowej . Fundusze gotówkowe to kategoria funduszy inwestujących podobnie jak fundusze rynku pieniężnego ale nie spełniające co najmniej jednego z kryteriów wymienionych w ustawie.
Klasyfikacja funduszy a ryzyko.
(obrazek)
Fundusze inwestycyjne to narzędzie do inwestowania długoterminowego. Wyjątek stanowią fundusze rynku pieniężnego i gotówkowe , które to instrumenty wykorzystuje sie do bieżącego zarządzania gotówką. Temu zagadnieniu, czyli funduszom rynku pieniężnego został poświecony odrębny rozdział niniejszego opracowania. Poniższy rysunek pokazuje zmianę ceny jednostki jednego z najstarszych funduszy Inwestycyjnych na polskim rynku- funduszu Pioneer Zrównoważony FIO. Jak widać inwestycja kilkunastoletnia w ten fundusz daje ponad 1800% zwrotu w tym czasie , mimo wahań krótkoterminowych.
(obrazek)
rodzaje funduszy inwestycyjych, bezpieczeństwo inwestora
Bezpieczeństwo środków finansowych inwestora i jego interes jest w przypadku funduszy inwestycyjnych centrum uwagi, nie tylko TFI ale i Nadzoru Finansowego. Przepisy prawne obowiązujące w Polsce należą do najbardziej nowoczesnych w świecie i bardzo drobiazgowo regulują ryzyko w przypadku funduszy inwestycyjnych. Fundusz inwestycyjny utworzony zgodnie z Ustawą o Funduszach Inwestycyjnych jest odrębną osobą prawną niezależną od firmy zarządzającej i zobowiązania tej ostatniej nie wpływają na kondycje funduszu, którego jedynymi właścicielami są inwestorzy. Funduszem zarządza profesjonalnie Towarzystwo posiadające odpowiednie zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego. Jednym z warunków otrzymania takiego zezwolenia jest posiadanie odpowiednio wykwalifikowanej kadry profesjonalistów. Nad operacjami funduszy pełni ciągły nadzór kilka instytucji. W portfelu inwestycyjnym funduszu znajduje się wiele różnych papierów wartościowych. Nawet jeśli jeden z nich odnotowuje stratę to inne przynoszą zysk. Fundusze inwestycyjne są różne . Różnią się przede wszystkim ryzykiem portfela inwestycji. Korzystając z różnorodności funduszy należy wybrać ten, który spełniał cel inwestycyjny inwestora, przy ryzyku, które akceptuje. Należy mocno podkreślić, że najważniejsze jest by wiedzieć po co się inwestuje. Jaki jest cel inwestowania. Gdy to jest wiadome kolejny krok wyboru instrumentu do najlepszego osiągnięcia celu jest już prostszy.
Źródło informacji o ryzyku funduszu
Fundusz rynku pieniężnego- specyficzny fundusz inwestycyjny.
Fundusze zbiorowego inwestowania posiadają szereg cech, które czynią je atrakcyjnym narzędziem w zarządzaniu aktywami. Cechy te to profesjonalne zarządzanie przez doświadczonych specjalistów z zakresu zarządzania aktywami. Kontrola i licencjonowanie działalności przez Nadzór krajowy w postaci Komisji Nadzoru Finansowego. Określony ustawowo sposób zarządzania funduszem, jasno sformułowana polityka inwestycyjna, ryzyka i sposób funkcjonowania funduszu w postaci podawanego do publicznej wiadomości Statutu Funduszu, bieżące publikowanie wyników. Wszystko to czyni proces zarządzania transparentnym. Nadzór nad bieżącymi operacjami prowadzony przez KNF oraz Bank Powiernik zwiększa bezpieczeństwo procesu inwestycyjnego a jednoznacznie określone koszty pozwalają na proste ich kontrolowanie. Patrząc na fundusze pod kątem ograniczania ryzyk rynkowych widać dywersyfikację portfela funduszu, redukującego ryzyko rynkowe. Nawet mała kwota wpłaty pozwala na proporcjonalny udział w dużym portfelu funduszu zawierającym różne papiery wartościowe. Ta cecha usuwa podstawowa trudność samodzielnego inwestowania. Ponadto nie bez znaczenia jest to, że fundusz działa na hurtowym rynku finansowym płacąc marże i opłaty znacznie niższe niż klienci detaliczni. Najistotniejszą charakterystyką funduszu jest wyeliminowanie ryzyka bilansu instytucji zarządzającej. W polskim prawodawstwie fundusz inwestycyjny jest odrębną spółką prawa handlowego, w której właścicielami aktywów są inwestorzy, której aktywami zarządzają specjaliści wykonujący transakcje i operacje ograniczone do wymienionych w statucie funduszu. Tak więc ewentualne kłopoty (a nawet bankructwo) instytucji zarządzającej są bez wpływu na prawa do aktywów inwestorów. Ta cecha stawia fundusz na skali ryzyka jako narzędzie inwestowania znacznie korzystniej w porównaniu do innych instytucji finansowych. Należy jednak pamiętać, że fundusze inwestycyjne to praktycznie cały wachlarz sposobów inwestowania różniących się znacznie poziomem ryzyka. Jak to było wykazane wcześniej do zarządzania gotówką konieczne jest płynne i bezpieczne narzędzie. Bezpieczne, czyli o minimalnym poziomie ryzyka.
Fundusze rynku pieniężnego.
Potrzeba zaproponowania nowych, bardziej efektywnych i bezpiecznych form zarządzania finansami a szczególnie gotówką była podstawą wprowadzenia w Ustawie o funduszach inwestycyjnych4 regulacji standardu Funduszu Rynku Pieniężnego, Funduszu, który posiada najniższe możliwe ryzyko inwestycyjne.
Ważną częścią tego standardu jest bezpieczeństwo pieniędzy inwestora. Fundusz inwestycyjny i towarzystwo funduszy inwestycyjnych zarządzające jego aktywami, to odrębne osoby prawne, zatem nie występuje ryzyko bilansu. Ponadto fundusz rynku pieniężnego ma ograniczone do minimum ryzyko zmiany kursu walut (tylko jedna waluta) i ryzyko kredytowe lokat, poprzez określenie minimalnego ratingu dla inwestycji oraz limitowane ryzyko zmian stopy procentowej (poprzez ściśle określony średni okres do zapadalności)i rodzaj instrumentów finansowych dopuszczonych do inwestowania. Ponadto fundusz rynku pieniężnego, tak jak każdy fundusz inwestycyjny, zgodnie z ustawą o funduszach inwestycyjnych, musi publikować informacje o kosztach i podawać do wiadomości publicznej osiągane wyniki. Fundusz i zarządzanie jego aktywami podlega nadzorowi Komisji Nadzoru Finansowego. Operacje są także kontrolowane przez Bank Powiernik, czyli instytucję, której celem jest zapewnienie specjalnych warunków bezpieczeństwa dla aktywów inwestora. Przy tych cechach fundusze inwestycyjne rynku pieniężnego konkurują ze sobą kosztami zarządzania, szybkością dostępu do lokat i jakością obsługi.
Wspomniana regulacja wskazuje na ograniczenia ryzyka i pozwala na uzyskanie ratingu przez takie fundusze na poziomie, co najmniej BBB, czyli ratingu bezpieczeństwa równemu bezpieczeństwu naszego kraju. Powyższa analiza wskazuje, że lokata w funduszu rynku pieniężnego jest bezpieczniejsza niż lokata w wielu bankach (szczególnie o nieustalonym ratingu).
Tak skonstruowane narzędzie do zarządzania gotówką jest bardzo pomocne zarówno dla firm jak i osób fizycznych. Zapewnia szybki dostęp do gotówki w dowolnym, trudnym do przewidzenia momencie (płynność lokowania). Na podkreslenie zasługuje wysokie bezpieczeństwo środków lokowanych w funduszach rynku pieniężnego albowiem z punktu widzenia inwestora, zainwestowana gotówka nie może zniknąć ani zmniejszyć swojej wartości, gdyż jest zasobem niezbędnym dla funkcjonowania firmy (bezpieczeństwo). Wskazane jest także, aby zarządzanie gotówką związane było z niskimi i jasno określonymi kosztami. A co z rentownością lokat, o której nie wspomniano ani razu? Otóż rentowność nie jest zasadniczym kryterium w procesie zarządzania gotówką. Rentowność z środków płynnych wypracowuje, bowiem sama firma. Zarządzający, którzy przy zarządzeniu gotówką zaczynali od kryterium rentowności, niejednokrotnie wpadali w różne trudności. Niemniej jednak rentowność funduszy rynku pieniężnego jest często wyższa od lokat bankowych.
Ustawowa regulacja funduszu rynku pieniężnego jest wyjątkowa na rynku europejskim ( tylko w Polsce ten rodzaj funduszu jest regulowany ustawowo), ale jej restrykcyjność służy inwestorom. Podobnie restrykcyjny standard funduszu rynku pieniężnego funkcjonuje od wielu lat na rynku amerykańskim gdzie fundusze te służą jako podstawowe narzędzie zarządzania gotówką szczególnie wykorzystywane przez małych i średnich inwestorów.
Fundusze inwestycyjne na świecie
Instytucje zbiorowego inwestowania jako element bezpieczeństwa społecznego
system bezpieczeństwa społecznego w Polsce
system emerytalny- instrumety i rozwiazania
firmy ubezpieczeniowe
Bezpieczeństwo systemu finansowego
nadzór korporacyjny nad instytucjami finasowymi
Agencje ratingowe
Nadzór nad rynkiem finansowym w Polsce
Corporate governance
Etyka uczestnika rynku
procedury operacyjne
Europejskie regulacje rynków finansowych, kierunki zmian(??)
Finanse osobiste
osdzczędzaj dla siebie
Emerytura- powaga wyzwania
zarzadzanie finansami osobistymi
Pułapki zadłużania i kart kredytowych
Rynki Finansowe
Rynki Finansowe
Skrypt z Funduszy Unijnych !
Podsumowanie
Podsumowanie
- as
- asd
- asdf
- asdf
- asdf
- a sdf
Przypisy
Bibliografia
Klinij tutaj aby zrobić kopię zapasową strony (bez ilustracji)