|
|
(Nie pokazano 485 wersji pomiędzy niniejszymi.) |
Linia 1: |
Linia 1: |
- | Instrumenty rynków finansowych
| + | <center>'''WYBRANE ZAGADNIENIA''' |
| + | '''ANALIZY RYNKÓW FINANSOWYCH'''</center> |
| | | |
- | =Część pierwsza=
| |
| | | |
- | ==Wstęp==
| + | '''Skrypt dla studentów ekonofizyki sfinansowany w ramach projektu''' |
| + | '''Uniwersytet Partnerem Gospodarki Opartej na Wiedzy''' |
| | | |
| | | |
- | [[Image:kon.png|thumb|200 px|asdf asfda f]]
| + | <center>'' Marek Łukaszewski & Jan Sładkowski''</center> |
| | | |
- | ==Kilka słów o rynkach finansowych== | + | =Spis treści= |
- | | + | # [[IRF:Wstęp|Wstęp]] |
- | W przeciągu ostatniego półwiecza matematyka finanasowa przerodziła
| + | # [[IRF:Rynki finansowe|Rynki finansowe]] |
- | się z rachunków rzadko wykraczających poza oprocentowanie i
| + | # [[IRF:Stopy procentowe: czas a wartość kapitału i ryzyko z tym związane|Stopy procentowe: czas a wartość kapitału i ryzyko z tym związane]] |
- | dyskontowanie bazujące na ciągach arytmetycznych i geometrycznych
| + | # [[IRF:Instrumenty rynków finansowych|Instrumenty rynków finansowych]] |
- | w samodzielną dyscyplinę nauki wykorzystującą zaawansowany
| + | # [[IRF:Rynek walutowy|Rynek walutowy]] |
- | formalizm matematyki, teorii prawdopodobieństwa, teorii
| + | # [[IRF:Rynek a zarządzanie portfelem instrumentów finansowych|Rynek a zarządzanie portfelem instrumentów finansowych]] |
- | informacji, fizyki statystycznej, a ostatnio nawet mechniki
| + | # [[IRF:Analiza portfela i wycena aktywów|Analiza portfela i wycena aktywów]] |
- | kwantowej. Zmiany te sa wynikiem niezwykle intensywnego rozwoju
| + | # [[IRF:Analiza i wycena instrumentów finansowych|Analiza i wycena instrumentów finansowych]] |
- | rynków i instytucji finansowych spowodowanych globalizacją i informatyzacją.
| + | # [[IRF:Ocena efektywności zarządzania portfelem inwestycji|Ocena efektywności zarządzania portfelem inwestycji]] |
- | Inwestycja finansowa jest tu rozumiana w bardzo szerokim sensie, a
| + | # [[IRF:Ryzyko i zabezpieczenie przed ryzykiem rynkowym|Ryzyko a efektywności zarządzania portfelem instrumentów finansowych]] |
- | celem wykładu jest przedstawienie podstaw zmiany wartości kapitału
| + | # [[IRF:Uwagi końcowe|Uwagi końcowe]] |
- | w czasie, metod wyceny (modelowania wartości) strumieni
| + | |
- | (przepływów) kapitałowych, instrumentów pochodnych oraz portfeli
| + | |
- | inwestycyjnych. Do zrozumienia materiału wystarczy znajomość
| + | |
- | matematyki uzyskana w czasie pierwszych dwóch lat studiów
| + | |
- | (ekonofizyka). Ze względu na informacyjno-wprowadzający charakter
| + | |
- | wykładu omawiane są najważniejsze i najbardziej
| + | |
- | reprezentatywne instrumenty i narzędzia. Główny akcent jest
| + | |
- | położony na praktyczne aspekty dyskutowanych problemów.
| + | |
- | | + | |
- | ==Rynkowe stopy procentowe - cena czasu i ryzyko==
| + | |
- | ==arytmetyka finansowa==
| + | |
- | <references/>
| + | |
- | Z wyjątkiem okresów hiperinflacji, w życiu codziennym rzadko musimy
| + | |
- | uwzględniać zmienność wartosci pieniądza w czasie. Jednak planując
| + | |
- | poważniejsze inwestycje (np kupno domu) musimy już tę zmienność
| + | |
- | uwzględniać. W matematyce finansowej analiza zjawiska zmiany
| + | |
- | wartości pieniądza jest jednym z najważniejszych problemów, a
| + | |
- | przyjęte założenia i ich konsekwencje mają istotny wpływ na wnioski
| + | |
- | dotyczące szerokiej klasy zagadnień ekonomicznych. Problem ten
| + | |
- | komplikuje dodatkowo fakt, że wiekszość instytucji finansowych
| + | |
- | operuje tzw. '''czasem bankowym''', który często różni się
| + | |
- | od czasu rzeczywistego zwanego również '''czasem kalendarzowym'''. Nietrywialne jest też często
| + | |
- | uwzględnienie okresów, gdy pewne instytucje są nieczynne lub
| + | |
- | czynności niemożliwe (np w nocy). W tym paragrafie omówimy pojęcie
| + | |
- | czasu bankowego, które ma istotny wpływ na proces kapilalizacji
| + | |
- | odsetek. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem bankowym,
| + | |
- | rok bankowy ma 360 dni i dzieli się na 12
| + | |
- | miesięcy bankowych, o długości 30 dni każdy.
| + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | '''Przykład'''
| + | |
- | | + | |
- | Obliczmy różnicę między czasem bankowym a rzeczywistym w okresie od
| + | |
- | 01.03.07 do 31.05.07. Według czasu bankowego upłynęły 3 miesiące,
| + | |
- | czyli 90 dni. W rzeczywistości upłynęło 31+30+31=92 dni. Bardziej
| + | |
- | zaskakujący wynik otrzymamy obliczając tę różnicę dla okresu
| + | |
- | 29.05.07 do 5.06.07. Czas bankowy to (30-29)+5=6 podczas, gdy w
| + | |
- | rzeczwistości upłynęło 7 dni. Różnica wynosi aż 1/7, czyli około
| + | |
- | 14,28%!
| + | |
- | | + | |
- | Różnice obliczone w powyższym przykładzie pokazują, że może
| + | |
- | ona mieć istotny wpływ na koszty kredytu czy wysokość oprocentowania -- obrazuje to poniższa tabela dla kredytu w wysokości 100000 zł udzielenego na okres od 01.03.07 do 31.05.07 przy rocznej stopie oprocentowania w wysokości 12%. Odsetki ''I'' obliczamy według wzoru
| + | |
- | <math>I=100000\cdot 0,12\cdot n_x =12000\cdot n_x,</math> gdzie <math>n_x, x=r \ \text{lub}\ x=b</math>
| + | |
- | oznacza współczynnik zamiany dni na lata, <math> n_r=\frac{\text{czas w dniach}}{365},</math> a <math>n_b=\frac{\text{czas w dniach}}{360}</math>
| + | |
- | {| class="wikitable" style="text-align:center"
| + | |
- | |+ ''' Koszty kredytu w zależności metody naliczania czasu'''
| + | |
- | !wysokość odsetek
| + | |
- | ! nr
| + | |
- | ! nb
| + | |
- | |-
| + | |
- | !czas rzeczywisty
| + | |
- | |3024,66 zł
| + | |
- | |3066,67 zł
| + | |
- | |-
| + | |
- | !czas bankowy
| + | |
- | |2958,90 zł
| + | |
- | |3000,00 zł
| + | |
- | |}
| + | |
- | | + | |
- | Banki, których podstawową działalnością jest udzielanie kredytów
| + | |
- | zainteresowane są naliczaniem odsetek według tak zwanej reguły
| + | |
- | bankowej, naliczaniem dni według czasu
| + | |
- | rzeczywistego i zamaniana dni na lata według czasu bankowego (prawa,
| + | |
- | górna kratka w powyższej tabeli.
| + | |
- | | + | |
- | Drugim ważnym zagadniem związanym z czasem jest tak zwany '''czas wzorcowy'''. Otóż wiele transakcji i umów
| + | |
- | zawartych na rynkach lub związanych z nimi zawiera w swojej treści
| + | |
- | lub istocie odniesienie do czasu. Na przykład, dla każdej
| + | |
- | transakcji giełdowej określony jest czas zrealizowania tej
| + | |
- | transakcji. W związku z tym w edokumentach (elektronicznych lub
| + | |
- | papierowych) wymagany jest tak zwany '''stempel czasowy''' określający ten czas. Instytucja pośrednicząca lub
| + | |
- | dokumentująca takie transakcje jest zobowiązana do pobierania
| + | |
- | '''wzorca czasu''' (tzw. ''Uniwersalny Czas Koordynowany'') z legalnego żródła. W
| + | |
- | Polsce regulowane to jest Ustawą z dnia 10 grudnia 2003 roku o
| + | |
- | czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej
| + | |
- | Polskiej<ref>Dziennik Ustaw nr 16 Poz. 144 i 145.</ref>. W obecnie
| + | |
- | obowiązującej wersji ma ona niestety szereg wad, np. nie określa
| + | |
- | dokładności wzorca czasu, co szczgólnie irytuje np. fizyka. Na stronie internetowej
| + | |
- | http://vega.cbk.poznan.pl/article/czas\_w\_polsce.html można
| + | |
- | znależć przykładowe żródła czasu w Polsce i ich charakterystyki.
| + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | Ogólnie rzecz biorąc, przez inwestycję będziemy rozumieli ciąg wydatków i wpływów w
| + | |
- | rozpatrywanym okresie czasu, które nazywamy przepływami pieniężnymi. Wydatki i wpływy najwygodniej opisuje
| + | |
- | się w jednostkach pieniężnych to jest w jednostkach wyróżnionego
| + | |
- | dobra - '''pieniądza''' - funkcjonującego na rynku, które
| + | |
- | jest swobodnie wymieniane na inne dobra<ref>Zauważmy, że nie
| + | |
- | zawsze musi to być możliwe.</ref>.
| + | |
- | | + | |
- | '''Definicja'''
| + | |
- | Pojedynczy wpływ netto nazywamy przepływem pieniężnym
| + | |
- | (cash flow). Może on być dodatni lub ujemny. Ciąg przepływów
| + | |
- | pieniężnych w określonych momentach nazywamy '''strumieniem
| + | |
- | przepływów pienieżnych''' (cash flow stream).
| + | |
- | | + | |
- | Zauważmy, że przepływy pieniężne mogą być dokładnie określone (np. odestki od lokat) lub niepewne (najczęściej
| + | |
- | losowe). Dlatego wyróżniamy przepływy deterministyczne i
| + | |
- | uogólnione (niedetrministyczne). Za pomocą strumieni pienieżnych możemy w
| + | |
- | wmiare jednolity sposób analizować różne klasy problemów
| + | |
- | dotyczących opisu, oceny i zarządznia inwestycjami. Strumień
| + | |
- | przepływów pieniężnych najłatwiej opisuje się, gdy
| + | |
- | poszczególne wpływy są znane. Wtedy, gdy przyjmniemy pewien okres
| + | |
- | bazowy (np rok), strumień przepływów będziemy zapisywać
| + | |
- | następująco <math>(a_0, a_1,\ldots ,a_{n-1}, a_n)</math>, gdzie <math>a_0</math> jest
| + | |
- | przepływem w chwili początkowej, a $a_i$ przepływem po upływie
| + | |
- | $i$-tego okresu bazowego. Gdy przepływy nie następują po
| + | |
- | jednakowych okresach czasu, wygodnie jest przyjąć za okres
| + | |
- | bazowy\index{okres bazowy} taki okres, by wszystkie przepływy
| + | |
- | następowały po upływie całkowitych wielokrotności okresu bazowego
| + | |
- | -- wtedy możemy zapis uzupełnić zerami w chwilach, gdy nie ma
| + | |
- | przepływów.
| + | |
- | \begin{przyklad}Kupno trzyletniej obligacji Skarbu Państwa o nominale 100
| + | |
- | złotych opisuje następujący strumień:
| + | |
- | $$(-100,a_1,\ldots ,a_11,100+a_{12}), $$\label{przeplyw} gdzie $a_i$
| + | |
- | to odsetki wypłacane po $i-$tym kwartale. Pierwszy przepływ jest
| + | |
- | ujemny, bo wydaliśmy 100 zł na kupno obligacji; po upływie
| + | |
- | ostatniego okresu bazowego nastepuje zwrot warości nominalnej i
| + | |
- | wypłata odsetek za ostani kwartał.
| + | |
- | \end{przyklad}
| + | |
- | | + | |
- | ==teoria procentu==
| + | |
- | ==instrumenty rynku pieniężnego==
| + | |
- | ===instrumenty dochodowe===
| + | |
- | ===instrumenty dyskontowe===
| + | |
- | ==Obligacje==
| + | |
- | ===typy obligacji===
| + | |
- | ===wycena obligacji===
| + | |
- | ===dochodowość===
| + | |
- | ===krzywa dochodowości===
| + | |
- | ====średni okres do zapadalności====
| + | |
- | ====convexity====
| + | |
- | ===stałe a zmienne oprocentowanie===
| + | |
- | ==Akcje==
| + | |
- | ===struktura finansowa spółki===
| + | |
- | ===fundamentalna wycena akcjii===
| + | |
- | ===wycena przychodów firmy===
| + | |
- | ==Forex - czyli wymiana walutowa==
| + | |
- | ==kontrakty forward i futures==
| + | |
- | ==opcje- wycena==
| + | |
- | ===istota kontraktów opcyjnych===
| + | |
- | ===opcyjne kontrakty finansowe===
| + | |
- | ===wycena opcji===
| + | |
- | ==instrumety złożone==
| + | |
- | ===swapy===
| + | |
- | ===FRA===
| + | |
- | ===kilka słów o innych jeszcze===
| + | |
- | =
| + | |
- | == rynek i zarzadzanie portfelem instrumentów finansowych ==
| + | |
- | ==hipoteza rynku efektywnego==
| + | |
- | ==analiza portfela i wycena aktywów==
| + | |
- | ==zarzadzanie porfelem instrumentów finansowych==
| + | |
- | ==ocena efektywności zarządzania==
| + | |
- | ==ryzyko- zabezpieczenie przed ryzykiem rynkowym, wybrane obszary==
| + | |
- | | + | |
- | ==Procent złożony==
| + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | :<math> FV = PV ( 1+i )^n\, </math>
| + | |
- | :<math> PV = \frac {FV} {\left( 1+i \right)^n}\,</math>
| + | |
- | :<math> i = \left( \frac {FV} {PV} \right)^\frac {1} {n}- 1</math>
| + | |
- | :<math> n = \frac {\log(FV) - \log(PV)} {\log(1 + i)}</math>
| + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | ----
| + | |
- | [[Specjalna:Export/Instrumenty_Rynku| Klinij tutaj aby zrobić kopię zapasową strony (bez ilustracji)]] | + | |