|
|
(Nie pokazano 476 wersji pomiędzy niniejszymi.) |
Linia 1: |
Linia 1: |
- | Instrumenty rynków finansowych
| + | <center>'''WYBRANE ZAGADNIENIA''' |
| + | '''ANALIZY RYNKÓW FINANSOWYCH'''</center> |
| | | |
- | =Część pierwsza=
| |
| | | |
- | ==Wstęp==
| + | '''Skrypt dla studentów ekonofizyki sfinansowany w ramach projektu''' |
| + | '''Uniwersytet Partnerem Gospodarki Opartej na Wiedzy''' |
| | | |
| | | |
- | [[Image:kon.png|thumb|200 px|asdf asfda f]]
| + | <center>'' Marek Łukaszewski & Jan Sładkowski''</center> |
| | | |
- | ==Kilka słów o rynkach finansowych== | + | =Spis treści= |
- | | + | # [[IRF:Wstęp|Wstęp]] |
- | W przeciągu ostatniego półwiecza matematyka finanasowa przerodziła
| + | # [[IRF:Rynki finansowe|Rynki finansowe]] |
- | się z rachunków rzadko wykraczających poza oprocentowanie i
| + | # [[IRF:Stopy procentowe: czas a wartość kapitału i ryzyko z tym związane|Stopy procentowe: czas a wartość kapitału i ryzyko z tym związane]] |
- | dyskontowanie bazujące na ciągach arytmetycznych i geometrycznych
| + | # [[IRF:Instrumenty rynków finansowych|Instrumenty rynków finansowych]] |
- | w samodzielną dyscyplinę nauki wykorzystującą zaawansowany
| + | # [[IRF:Rynek walutowy|Rynek walutowy]] |
- | formalizm matematyki, teorii prawdopodobieństwa, teorii
| + | # [[IRF:Rynek a zarządzanie portfelem instrumentów finansowych|Rynek a zarządzanie portfelem instrumentów finansowych]] |
- | informacji, fizyki statystycznej, a ostatnio nawet mechniki
| + | # [[IRF:Analiza portfela i wycena aktywów|Analiza portfela i wycena aktywów]] |
- | kwantowej. Zmiany te sa wynikiem niezwykle intensywnego rozwoju
| + | # [[IRF:Analiza i wycena instrumentów finansowych|Analiza i wycena instrumentów finansowych]] |
- | rynków i instytucji finansowych spowodowanych globalizacją i informatyzacją.
| + | # [[IRF:Ocena efektywności zarządzania portfelem inwestycji|Ocena efektywności zarządzania portfelem inwestycji]] |
- | Inwestycja finansowa jest tu rozumiana w bardzo szerokim sensie, a
| + | # [[IRF:Ryzyko i zabezpieczenie przed ryzykiem rynkowym|Ryzyko a efektywności zarządzania portfelem instrumentów finansowych]] |
- | celem wykładu jest przedstawienie podstaw zmiany wartości kapitału
| + | # [[IRF:Uwagi końcowe|Uwagi końcowe]] |
- | w czasie, metod wyceny (modelowania wartości) strumieni
| + | |
- | (przepływów) kapitałowych, instrumentów pochodnych oraz portfeli
| + | |
- | inwestycyjnych. Do zrozumienia materiału wystarczy znajomość
| + | |
- | matematyki uzyskana w czasie pierwszych dwóch lat studiów
| + | |
- | (ekonofizyka). Ze względu na informacyjno-wprowadzający charakter
| + | |
- | wykładu omawiane są najważniejsze i najbardziej
| + | |
- | reprezentatywne instrumenty i narzędzia. Główny akcent jest
| + | |
- | położony na praktyczne aspekty dyskutowanych problemów.
| + | |
- | | + | |
- | ==Rynkowe stopy procentowe - cena czasu i ryzyko==
| + | |
- | ==arytmetyka finansowa==
| + | |
- | <references/>
| + | |
- | Z wyjątkiem okresów hiperinflacji, w życiu codziennym rzadko musimy
| + | |
- | uwzględniać zmienność wartosci pieniądza w czasie. Jednak planując
| + | |
- | poważniejsze inwestycje (np kupno domu) musimy już tę zmienność
| + | |
- | uwzględniać. W matematyce finansowej analiza zjawiska zmiany
| + | |
- | wartości pieniądza jest jednym z najważniejszych problemów, a
| + | |
- | przyjęte założenia i ich konsekwencje mają istotny wpływ na wnioski
| + | |
- | dotyczące szerokiej klasy zagadnień ekonomicznych. Problem ten
| + | |
- | komplikuje dodatkowo fakt, że wiekszość instytucji finansowych
| + | |
- | operuje tzw. '''czasem bankowym''', który często różni się
| + | |
- | od czasu rzeczywistego zwanego również '''czasem kalendarzowym'''. Nietrywialne jest też często
| + | |
- | uwzględnienie okresów, gdy pewne instytucje są nieczynne lub
| + | |
- | czynności niemożliwe (np w nocy). W tym paragrafie omówimy pojęcie
| + | |
- | czasu bankowego, które ma istotny wpływ na proces kapilalizacji
| + | |
- | odsetek. Zgodnie z obowiązującym w Polsce prawem bankowym,
| + | |
- | rok bankowy ma 360 dni i dzieli się na 12
| + | |
- | miesięcy bankowych, o długości 30 dni każdy.
| + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | '''Przykład'''
| + | |
- | | + | |
- | Obliczmy różnicę między czasem bankowym a rzeczywistym w okresie od
| + | |
- | 01.03.07 do 31.05.07. Według czasu bankowego upłynęły 3 miesiące,
| + | |
- | czyli 90 dni. W rzeczywistości upłynęło 31+30+31=92 dni. Bardziej
| + | |
- | zaskakujący wynik otrzymamy obliczając tę różnicę dla okresu
| + | |
- | 29.05.07 do 5.06.07. Czas bankowy to (30-29)+5=6 podczas, gdy w
| + | |
- | rzeczwistości upłynęło 7 dni. Różnica wynosi aż 1/7, czyli około
| + | |
- | 14,28%!
| + | |
- | | + | |
- | Różnice obliczone w powyższym przykładzie pokazują, że może
| + | |
- | ona mieć istotny wpływ na koszty kredytu czy wysokość oprocentowania -- obrazuje to poniższa tabela dla kredytu w wysokości 100000 zł udzielenego na okres od 01.03.07 do 31.05.07 przy rocznej stopie oprocentowania w wysokości 12%. Odsetki ''I'' obliczamy według wzoru
| + | |
- | <math>I=100000\cdot 0,12\cdot n_x =12000\cdot n_x,</math> gdzie <math>n_x, x=r \ \text{lub}\ x=b</math>
| + | |
- | oznacza współczynnik zamiany dni na lata, <math> n_r=\frac{\text{czas w dniach}}{365},</math> a <math>n_b=\frac{\text{czas w dniach}}{360}</math>
| + | |
- | {| class="wikitable" style="text-align:center"
| + | |
- | |+ ''' Koszty kredytu w zależności metody naliczania czasu'''
| + | |
- | !wysokość odsetek
| + | |
- | ! nr
| + | |
- | ! nb
| + | |
- | |-
| + | |
- | !czas rzeczywisty
| + | |
- | |3024,66 zł
| + | |
- | |3066,67 zł
| + | |
- | |-
| + | |
- | !czas bankowy
| + | |
- | |2958,90 zł
| + | |
- | |3000,00 zł
| + | |
- | |}
| + | |
- | | + | |
- | Banki, których podstawową działalnością jest udzielanie kredytów
| + | |
- | zainteresowane są naliczaniem odsetek według tak zwanej reguły
| + | |
- | bankowej, naliczaniem dni według czasu
| + | |
- | rzeczywistego i zamaniana dni na lata według czasu bankowego (prawa,
| + | |
- | górna kratka w powyższej tabeli).
| + | |
- | | + | |
- | Drugim ważnym zagadniem związanym z czasem jest tak zwany '''czas wzorcowy'''. Otóż wiele transakcji i umów
| + | |
- | zawartych na rynkach lub związanych z nimi zawiera w swojej treści
| + | |
- | lub istocie odniesienie do czasu. Na przykład, dla każdej
| + | |
- | transakcji giełdowej określony jest czas zrealizowania tej
| + | |
- | transakcji. W związku z tym w edokumentach (elektronicznych lub
| + | |
- | papierowych) wymagany jest tak zwany '''stempel czasowy''' określający ten czas. Instytucja pośrednicząca lub
| + | |
- | dokumentująca takie transakcje jest zobowiązana do pobierania
| + | |
- | '''wzorca czasu''' (tzw. ''Uniwersalny Czas Koordynowany'') z legalnego żródła. W
| + | |
- | Polsce regulowane to jest Ustawą z dnia 10 grudnia 2003 roku o
| + | |
- | czasie urzędowym na obszarze Rzeczypospolitej
| + | |
- | Polskiej<ref>Dziennik Ustaw nr 16 Poz. 144 i 145.</ref>. W obecnie
| + | |
- | obowiązującej wersji ma ona niestety szereg wad, np. nie określa
| + | |
- | dokładności wzorca czasu, co szczgólnie irytuje np. fizyka. Na stronie internetowej
| + | |
- | http://vega.cbk.poznan.pl/article/czas\_w\_polsce.html można
| + | |
- | znależć przykładowe żródła czasu w Polsce i ich charakterystyki.
| + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | Ogólnie rzecz biorąc, przez inwestycję będziemy rozumieli ciąg wydatków i wpływów w
| + | |
- | rozpatrywanym okresie czasu, które nazywamy przepływami pieniężnymi. Wydatki i wpływy najwygodniej opisuje
| + | |
- | się w jednostkach pieniężnych to jest w jednostkach wyróżnionego
| + | |
- | dobra - '''pieniądza''' - funkcjonującego na rynku, które
| + | |
- | jest swobodnie wymieniane na inne dobra<ref>Zauważmy, że nie
| + | |
- | zawsze musi to być możliwe.</ref>.
| + | |
- | | + | |
- | '''Definicja'''
| + | |
- | Pojedynczy wpływ netto nazywamy [[przepływem pieniężnym]]
| + | |
- | (cash flow). Może on być dodatni lub ujemny. Ciąg przepływów
| + | |
- | pieniężnych w określonych momentach nazywamy [[strumieniem
| + | |
- | przepływów pienieżnych]] (cash flow stream).
| + | |
- | | + | |
- | Zauważmy, że przepływy pieniężne mogą być dokładnie określone (np. odestki od lokat) lub niepewne (najczęściej
| + | |
- | losowe). Dlatego wyróżniamy przepływy deterministyczne i
| + | |
- | uogólnione (niedetrministyczne). Za pomocą strumieni pienieżnych możemy w
| + | |
- | wmiare jednolity sposób analizować różne klasy problemów
| + | |
- | dotyczących opisu, oceny i zarządznia inwestycjami. Strumień
| + | |
- | przepływów pieniężnych najłatwiej opisuje się, gdy
| + | |
- | poszczególne wpływy są znane. Wtedy, gdy przyjmniemy pewien okres
| + | |
- | bazowy (np rok), strumień przepływów będziemy zapisywać
| + | |
- | następująco <math>(a_0, a_1,\ldots ,a_{n-1}, a_n)</math>, gdzie <math>a_0</math> jest
| + | |
- | przepływem w chwili początkowej, a $a_i$ przepływem po upływie
| + | |
- | $i$-tego okresu bazowego. Gdy przepływy nie następują po
| + | |
- | jednakowych okresach czasu, wygodnie jest przyjąć za okres
| + | |
- | bazowy\index{okres bazowy} taki okres, by wszystkie przepływy
| + | |
- | następowały po upływie całkowitych wielokrotności okresu bazowego
| + | |
- | -- wtedy możemy zapis uzupełnić zerami w chwilach, gdy nie ma
| + | |
- | przepływów.
| + | |
- | \begin{przyklad}Kupno trzyletniej obligacji Skarbu Państwa o nominale 100
| + | |
- | złotych opisuje następujący strumień:
| + | |
- | $$(-100,a_1,\ldots ,a_11,100+a_{12}), $$\label{przeplyw} gdzie $a_i$
| + | |
- | to odsetki wypłacane po $i-$tym kwartale. Pierwszy przepływ jest
| + | |
- | ujemny, bo wydaliśmy 100 zł na kupno obligacji; po upływie
| + | |
- | ostatniego okresu bazowego nastepuje zwrot warości nominalnej i
| + | |
- | wypłata odsetek za ostani kwartał.
| + | |
- | \end{przyklad}
| + | |
- | | + | |
- | ==teoria procentu==
| + | |
- | W nimniejszym opracowaniu terminu '''kapitał''' używamy w
| + | |
- | stosunkowo ograniczonym sensie:
| + | |
- | | + | |
- | '''Definicja'''
| + | |
- | '''[[Kapitał]]''' to dobro rynkowe, które może być wyrażone w dowolnej chwili w jednostakch innych dóbr, które są na tyle płynne by
| + | |
- | przelicznik między tymi jednostkami nie budził kontrowersji. Jednostkami mogą być np. uncja złota, baryłka ropy naftowej, pieniądz.
| + | |
- | | + | |
- | ''Jak mierzyć zysk?'' -- to chyba najbardziej fundamentalne
| + | |
- | pytanie dla teorii inwestycji. Najprostszą stosowaną miara
| + | |
- | zysku jest podawanie względnego przyrostu wartości kapitału.
| + | |
- | Zwykle podaje się ją w procentach. Procent oznacza jedną setną i w
| + | |
- | matematyce finansowej pojęcie to jest powszechnie używane do
| + | |
- | opisu korzyści płynących z użytkowania kapitału. W związku z tym
| + | |
- | wprowadza się pojęcie kapitalizacji odsetek,
| + | |
- | które oznacza powiększenie tegoż kapitału o wygenerowane odsetki.
| + | |
- | | + | |
- | ===Stopy procentowe===
| + | |
- | W paragrafie tym omówimy dwie metody
| + | |
- | obliczania i kapitalizacji odsetek. Zaczniemy od podania
| + | |
- | definicji:
| + | |
- | | + | |
- | '''Okresowa stopa procentowa'''
| + | |
- | | + | |
- | Stosunek wypracowanych w danym okresie - zwanym czasem
| + | |
- | oprocentowania - odsetek do kapitału, który je wygenerował
| + | |
- | nazywamy okresową stopą procentową. Okres ten nazywamy okresem
| + | |
- | bazowym. Wyjściową wartość kapitału nazywamy kapitałem początkowym, zaś
| + | |
- | kapitał początkowy powiększony o odestki nazywamy kapitałem
| + | |
- | końcowym.
| + | |
- | | + | |
- | W większości umów między wierzycielem a dłużnikiem
| + | |
- | to właśnie stopy procentowe są używane do określenia procentu,
| + | |
- | przy czym stosuje się dwie reguły postępowania: oprocentowanie
| + | |
- | proste oraz oprocentowanie składane, które omówimy poniżej.
| + | |
- | Zauważmy jeszcze, że równolegle funkcjonuje jeszcze termin warunki
| + | |
- | oprocentowania, który został wprowadzony przez banki by zamieszać
| + | |
- | w głowach potencjalnych kredytobiorców. Ukrywa on mianowicie
| + | |
- | wszelkiego rodzaju dodatkowe opłaty mające na celu obejście
| + | |
- | obowiązującego prawa lub stworzenie pozorów niższej stopy
| + | |
- | procentowej. Nie wiadomo dlaczego prawodawca pozwala na chwyty --
| + | |
- | nic nie stoi na przeszkodzie by koszty kredytu opisywać jednym
| + | |
- | parametrem.
| + | |
- | \subsection{Oprocentowanie proste}\index{oprocentowanie proste}
| + | |
- | Oprocentowanie proste jest najprostszą\footnote{Zasada ta jest
| + | |
- | najprostsza i w wielu przypadkach nawet narzucona systemem
| + | |
- | prawnym, który wyróżnia tzw. kapitał
| + | |
- | odsetkowy\index{kapitał!odsetkowy}. Pozwala to na nic
| + | |
- | niekosztujące odroczenie spłaty. Wady tej nie ma oprocentowanie
| + | |
- | skladane.} zasadą nalicznia odsetek. Moża ją charakteryzować w
| + | |
- | następujący sposób.
| + | |
- | \begin{definicja}
| + | |
- | \label{proc-prosty} W oprocentowaniu prostym odsteki naliczamy
| + | |
- | proporcjonalnie do długości okresu oprocentowania. Ogólnie możemy
| + | |
- | zapisac: $$V=(1+nr)K, $$ gdzie $V, K, r$ i $n$ oznaczają,
| + | |
- | odpowiednio, kapitał końcowy, kapitał początkowy, stopę procentową
| + | |
- | i liczbę okresów bazowych dla stopy $r$. W sytuacji, kiedy czas
| + | |
- | trwania inwestycji jest krótszy od okresu bazowego, odsetki też
| + | |
- | naliczamy proporcjonalnie, tzn. po upływie $f$-tej części okresu
| + | |
- | bazowego naliczymy odsetki w wysokości $fr$.
| + | |
- | \end{definicja}
| + | |
- | \begin{przyklad}
| + | |
- | \label{przyk-pp1}
| + | |
- | \end{przyklad}
| + | |
- | Definicję \ref{proc-prosty} łatwo można uogólnić na przypadek, gdy
| + | |
- | stopa procentowa jest zmienna w czasie. Przyjmijmy, że czas
| + | |
- | oprocentowania kapitału $K$ wynosi $n$ okresów bazowych i tworzy go
| + | |
- | $m$ następujących po sobie okresów o długościach $n_i$, $i=1,\ldots
| + | |
- | ,m$, w których obowiązują stopy procentowe $r_i$. Obliczając odsetki
| + | |
- | proste dla poszczególnych okresów i dodając je otrzymujemy:
| + | |
- | $$V=(1+\sum_{l=1}^{l=m}n_lr_l)K, $$
| + | |
- | \begin{przyklad}
| + | |
- | \label{przyk-pp2}
| + | |
- | \end{przyklad}
| + | |
- | W przypadku zmiennej stopy procentowej możemy zdefiniować
| + | |
- | przecietną stope procentową\index{stopa procentowa!przeciętna}
| + | |
- | $\bar{r}$:
| + | |
- | \begin{definicja}
| + | |
- | \label{przec-prosty}Przeciętną stopą prcentową nazywa się roczną
| + | |
- | stopę, przy której kapitał $K$ generuje w czasie $n$ odsetki o
| + | |
- | takiej samej wartości, jak przy danej stopie zmiennej
| + | |
- | obowiązującej w tym czasie.
| + | |
- | \end{definicja}
| + | |
- | Z definicyjnej równośći, przyjmując oznaczenia jak wyżej,
| + | |
- | $$n\bar{r}K=K\sum_{j=1}^{m}r_jn_j$$ natychmiast otrzymujemy
| + | |
- | formułę pozwalającą obliczyć stopę przeciętna:
| + | |
- | $$\bar{r}=\frac{1}{n}\sum_{j=1}^{m}r_jn_j.$$ Zauważmy, że nie
| + | |
- | zależy ona ok wartości kapitału początkowego.
| + | |
- | \subsection{Oprocentowanie składane}\index{oprocentowanie składane}
| + | |
- | \begin{definicja}
| + | |
- | \label{proc-sklad} W oprocentowaniu składanym odsteki są naliczane
| + | |
- | po upływie z góry ustalonego okresu zwanego okresem
| + | |
- | kapitalizacji\index{okres kapitalizacji}. Wynika stąd, że gdy czas
| + | |
- | oprocentowania jest dłuższy od okresu kapitalizacji, to odsetki
| + | |
- | są kapitalizowane wielokrotnie: Ogólnie możemy zapisac:
| + | |
- | $$V=(1+r)^nK, $$ gdzie $V, K, r$ i $n$ oznaczają, odpowiednio,
| + | |
- | kapitał końcowy, kapitał początkowy, stopę procentową i liczbę
| + | |
- | okresów bazowych dla stopy $r$. W sytuacji, kiedy okres
| + | |
- | kapitalizacji jest krótszy od okresu bazowego, odsetki naliczamy
| + | |
- | proporcjonalnie, tzn. po upływie $f$-tej części okresu bazowego
| + | |
- | naliczymy odsetki w wysokości $fr$.
| + | |
- | \end{definicja}
| + | |
- | \begin{przyklad}
| + | |
- | \label{przyk-ps}
| + | |
- | \end{przyklad}
| + | |
- | Zauważmy, że rożne okresy kapitalizacji mogą utrudnić szybką ocenę
| + | |
- | warunków oprocentowania podawanych dla różnych okresów bazowych. Z
| + | |
- | tego powodu często wprowadza sie pojęcie ronoważności stóp
| + | |
- | procentowych: \begin{definicja} \label{stoprow}\index{stopa
| + | |
- | procentowa!równoważność} Mówimy, że w oprocentowaniu składanym
| + | |
- | dwie stopy $i_1$ oraz $i_2$ są rownoważne jeśli przy każdej z nich
| + | |
- | odsetki składane po czasie $t$ są identyczne.
| + | |
- | \end{definicja}
| + | |
- | Prosty rachunek przekonuje nas, że pojęcie to jest niezależne od
| + | |
- | wartości kapitału początkowego ani od czasu oprocentowania.
| + | |
- | Oznaczając przez $n_1$ i $n_2$ ilości okresów bazowych
| + | |
- | składających się na czas oprocentowania $t$ otrzymujemy:
| + | |
- | $$V_1=(1+i_1)^{n_1}K=V_2=(1+i_2)^{n_2}K \Rightarrow
| + | |
- | (1+i_1)^{n_1}=(1+i_2)^{n_2}.$$ Przy okazji uzyskaliśmy równięż
| + | |
- | formułę opisującą równoważność stóp. Często podaje się tzw.
| + | |
- | nominalną stopę procentową $r_{nom}$, \index{stopa
| + | |
- | procentowa!nominalna} którą definiuje się jako iloczyn stopy
| + | |
- | procentowej dla danego okresu bazowego przez liczbę okresów
| + | |
- | bazowych składających się na 1 rok, $r_{nom}(i_{k})=ki_{k},$ gdzie
| + | |
- | $k$ jest liczbą okresów bazowych składających się na 1 rok. Nie
| + | |
- | uwzględnia ona okresów kapitalizacji różnych od jednego roku i
| + | |
- | dlatego może być myląca.
| + | |
- | | + | |
- | Granicznym przypadkiem oprocentowania
| + | |
- | składanego jest kapitalizacja ciągła (continuous
| + | |
- | compunding)\index{kapitalizacja ciągła}:
| + | |
- | \begin{definicja}
| + | |
- | \label{ciagla} Przez kapitalizację ciągłą rozumiemy granicę
| + | |
- | procesu kapitalizacji składanej, w której długośc okresu
| + | |
- | kapitalizacji dąży do zera: $$ \lim _{m\rightarrow
| + | |
- | \infty}(1+\frac{r}{m})^{m}=e^{r},$$ gdzie $e$ oznacza stałaą
| + | |
- | Eulera równą w przybliżeniu $2,7818\ldots $.
| + | |
- | \end{definicja}
| + | |
- | Warunek równoważności stóp procentowych można rozszerzyć, tak by
| + | |
- | porównywać kapitalizację ciągła i składaną dyskretną:
| + | |
- | $$(1+i)^{n_i}=e^{tr_c},$$ gdzie $n_i$ jest liczbą okresów bazowych
| + | |
- | składających się na $t$. Bezsensowne jest analogiczne porównywanie
| + | |
- | dla kapitalizacji prostej, gyż, jak łatwo się przekonac,
| + | |
- | zależałoby ono od długości okresu oprocentowania.
| + | |
- | \section{Dyskonto}\index{dyskonto}Przeanalizowaliś już ogólne zasady zmiany wartości kapitału w
| + | |
- | czasie spowodowane dopisywaniem odsetek. Obecnie zajmniemy się
| + | |
- | procesem odwrotnym, tzn. obliczymy jaką warość posiada w chwili
| + | |
- | obecnej wypłata, którą otrzymamy (spodziewamy sie otrzymać) w
| + | |
- | przyszłości. Wielkość tą nazywa się wartością obecna (present
| + | |
- | value -- PV) a proces dyskontowaniem (discounting).\index{wartość
| + | |
- | obecna}\index{dyskontowanie}
| + | |
- | \section{Inflacja i realne stopy procentowe}\index{stopa procentowa!realna}
| + | |
- | Inflację zwykle definiuje się (dosy\'c nieprecyjnie) jako wzrost
| + | |
- | ogólnego poziomu cen w danym okresie\footnote{W przypadku, gdy ten
| + | |
- | wzrost jest ujemny mówimy o deflacji.}.\index{okres bazowy}
| + | |
- | Jakościowo mierzy sie ją poprzez obliczanie tzw. stopy inflacji
| + | |
- | (inflation rate) $f$. Zwykle nie jest możliwe uwzględnienie cen
| + | |
- | wszystkich towarów i usług, dlatego wyróżnia się pewien koszyk
| + | |
- | dóbr dla których obliczamy zmiany cen. Ceny jakie będą
| + | |
- | obowiązywały po upłynięciu okresu bazowego będą więc równe
| + | |
- | iloczynowi cen aktualnych i czynnika inflacji
| + | |
- | $(1+f)$.\index{czynnik inflacji} Zazwyczaj stopy inflacji podaje
| + | |
- | się wstecz -- wtedy są one wielkościmi dokładnymi (ale zależnymi
| + | |
- | od składu koszyka!). Do działalności gospodarczej niezbędna często
| + | |
- | jest prognozowana wartość inflacji. Dlatego różne instytucje
| + | |
- | ogłaszją prognozowane stopy inflacji dla najbliższych okresów
| + | |
- | bazowych. Jeśli stopa inflacji wynosi $f$ to wartość nabywcza
| + | |
- | jednostki pieniężnej po upływie okresu bazowego zmienia ię o
| + | |
- | czynnik $\frac{1}{1+f}$\footnote{Tak naprawdę, to tylko w
| + | |
- | odniesieniu do koszyka używanego do definicji stopy inflacji.
| + | |
- | Zmiana ceny konkretnego dobra na ogól nijak się ma do poziomu
| + | |
- | inflacji -- wyjątkiem są tu okresy hiperinlacji, kiedy to ogólna
| + | |
- | tendecja jest szególnie widoczna.} (spada razy $(1+f)$). Stopę
| + | |
- | inflacji najczęściej podaje się w procentach. Inflacja się
| + | |
- | kumuluje -- dla jej obliczenia dla kilku okresów bazowych
| + | |
- | stosujemy zasadę procentu składanego. W analizach wygodne jest
| + | |
- | operowanie pieniądzem o tej samej sile nabywczej. Umożliwia to
| + | |
- | zaniedbanie w analizach poziomu inflacji. W takich przypadkach
| + | |
- | wszystkie przepływy kapitałowe podajemy w tzw. cenach
| + | |
- | stałych\index{cena!stała} w stosunku do poziomu cen z wybranego
| + | |
- | okresu bazowego. Wprowadza sie więc hipotetyczne jednoski
| + | |
- | pieniężne, np. constant (real) dollar. Odwrotnym procesem jest
| + | |
- | jest wyrażanie przepływów kapitałowych w cenach nominalnych
| + | |
- | zwanych również rzeczywistymi. \index{cena!nominalna}
| + | |
- | \index{cena!rzeczywista} Wprowadza się również tzw rzeczywistą
| + | |
- | stopę procentową (real interest rate),\index{stopa
| + | |
- | procentowa!rzeczywista} zdefiniowana jako stopę, zgodnie z którą
| + | |
- | wzrasta realna wartość lokaty oprocentowanej według stopy
| + | |
- | nominalnej -- czyli jest totempo wzrostu siły nabywczej kapitału
| + | |
- | zdeponowanego na tej lokacie. Dla realnej stopy procentowej $r_0$
| + | |
- | otrzymujemy więc związek\footnote{Wartość lokaty wzrasta
| + | |
- | nominalnie o czynnik $(1+r)$, ale wartość nabywcza spada w tempie
| + | |
- | $\frac{1}{1+f}$ na okres bazowy.}:
| + | |
- | $$ 1+r_0=\frac{1+r}{1+f}$$ lub $$ r_0= \frac{r-f}{1+f},$$gdzie $r$ jest stopą nominalną, a $f$
| + | |
- | stopa inflacji.
| + | |
- | | + | |
- | ==instrumenty rynku pieniężnego==
| + | |
- | ===instrumenty dochodowe===
| + | |
- | ===instrumenty dyskontowe===
| + | |
- | ==Obligacje==
| + | |
- | ===typy obligacji===
| + | |
- | ===wycena obligacji===
| + | |
- | ===dochodowość===
| + | |
- | ===krzywa dochodowości===
| + | |
- | ====średni okres do zapadalności====
| + | |
- | ====convexity====
| + | |
- | ===stałe a zmienne oprocentowanie===
| + | |
- | ==Akcje==
| + | |
- | ===struktura finansowa spółki===
| + | |
- | ===fundamentalna wycena akcjii===
| + | |
- | ===wycena przychodów firmy===
| + | |
- | ==Forex - czyli wymiana walutowa==
| + | |
- | ==kontrakty forward i futures==
| + | |
- | ==opcje- wycena==
| + | |
- | ===istota kontraktów opcyjnych===
| + | |
- | ===opcyjne kontrakty finansowe===
| + | |
- | ===wycena opcji===
| + | |
- | ==instrumety złożone==
| + | |
- | ===swapy===
| + | |
- | ===FRA===
| + | |
- | ===kilka słów o innych jeszcze===
| + | |
- | =
| + | |
- | == rynek i zarzadzanie portfelem instrumentów finansowych ==
| + | |
- | ==hipoteza rynku efektywnego==
| + | |
- | ==analiza portfela i wycena aktywów==
| + | |
- | ==zarzadzanie porfelem instrumentów finansowych==
| + | |
- | ==ocena efektywności zarządzania==
| + | |
- | ==ryzyko- zabezpieczenie przed ryzykiem rynkowym, wybrane obszary==
| + | |
- | | + | |
- | ==Procent złożony==
| + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | :<math> FV = PV ( 1+i )^n\, </math>
| + | |
- | :<math> PV = \frac {FV} {\left( 1+i \right)^n}\,</math>
| + | |
- | :<math> i = \left( \frac {FV} {PV} \right)^\frac {1} {n}- 1</math>
| + | |
- | :<math> n = \frac {\log(FV) - \log(PV)} {\log(1 + i)}</math>
| + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | | + | |
- | ----
| + | |
- | [[Specjalna:Export/Instrumenty_Rynku| Klinij tutaj aby zrobić kopię zapasową strony (bez ilustracji)]] | + | |