Program kursu ma na celu przedstawienie studentom metodyki zagospodarowywania obszarów postindustrialnych na potrzeby turystyki i rekreacji oraz lecznictwa na terenie Polski. Głębokie przemiany ustrojowe w naszym kraju na przełomie lat 80./90. XX w. pociągnęły za sobą bowiem szeroką restrukturyzację gospodarki narodowej, w ramach czego, nastąpił upadek przemysłu ciężkiego. Szczególnie znalazło to swoje odzwierciedlenie w zaprzestaniu w ogromnej mierze eksploatacji węgla kamiennego na Śląsku, a także produkcji włókienniczej na Ziemi Łódzkiej i wielu innych surowców na pozostałym obszarze Polski. Wobec zaistniałej sytuacji, władze samorządowe, na przestrzeni minionych ponad dwudziestu lat, w ramach pozyskania funduszy na rozwój poszczególnych miast, podjęły decyzję o przynajmniej częściowym udostępnieniu licznych dawnych kopalń podziemnych do zwiedzania, wraz z pokazaniem urządzeń stosowanych w procesie wydobywczym oraz wielu innych przeważnie też aktualnie nieczynnych zakładów przemysłowych. Znaczna część dawnych obiektów industrialnych została aktualnie zaadaptowana do celów turystyczno - rekreacyjnych i zdrowotnych oraz kulturalnych. Również wiele do dzisiaj funkcjonujących zakładów produkcyjnych oferuje turystom możliwość obejrzenia całego procesu wytwarzania danego artykułu. Generalnie biorąc, przewodnią myślą kursu jest zaprezentowanie rozwoju turystyki przemysłowej i poprzemysłowej. Oprócz powyższego, należy wspomnieć, że znaczna część wyrobisk odkrywkowych poeksploatacyjnych została przekształcona w kąpieliska lub rezerwaty leśne, a dawne hałdy odpadów przemysłowych - w stoki narciarskie, które to operacje także przynoszą samorządom duże zyski.
Tematem zajęć są relacje między warunkami ekologicznymi i kulturą społeczeństw żyjących nad Nilem w Sudanie Północnym w kontekście gospodarki, układów społecznych, wierzeń czy konsumpcji. Prezentowany materiał pochodzi z badań terenowych między III a IV kataraktą, przeprowadzonych w latach 2000-2004. Poruszona jest także kwestia oddziaływań na sferę kultury zmian modernizacyjnych podejmowanych na tym obszarze przez władze współczesnego Sudanu (jeziora zaporowe, rozwój infrastruktury komunikacyjnej, elektryfikacja, telefonia komórkowa).
Antropologia polityki i ekonomii zakłada zapoznanie studenta z wzajemnym wpływem pomiędzy sferą polityki, ekonomii i kultury. Polityka jest tu rozumiana szeroko jako rodzaj praktyki społecznej nastawiony na zarządzanie i kształtowanie rzeczywistości społecznej i kulturowej. Ponadto kurs zapoznaje studenta z podstawowymi pojęciami ekonomii i polityki oraz analizuje historyczny rozwój obu dziedzin. Ważnym elementem kursu jest pokazanie historycznej perspektywy polityki jako konsekwencji sporów ekonomicznych przejawiających się w regulacjach prawnych i modelach kształtowania życia społecznego (narodziny kapitalizmu przemysłowego, ruchy antykapitalistyczne, dwudziestowieczne projekty reformatorskie: kynesianizm, ordoliberalizm, kształtowanie gospodarki postindustrialnej). Polityka oznacza tutaj zatem szeroko rozumianą podstawę, wykształconą w historycznym ruchu, w jakiej człowiek funkcjonuje, a której analiza z konieczności zakłada uwzględnienie podejścia ekonomicznego, socjologicznego, oraz krytycznego. Student zapoznaje się ze współczesnymi teoriami polityki, polityczności, z koncepcjami krytycznymi, oraz z szeroko rozumianą ekonomią polityczną, w bezpośrednim odniesieniu do teorii antropologicznej i etnograficznej. Poznaje w jaki sposób należy analizować konkretne zjawiska i jednostki etnograficzne osadzając je w szerokim kontekście polityki, kultury i ekonomii. Student ma wiedzę o ruchach społecznych, ideologiach, oraz sposobach politycznego kształtowania rzeczywistości kulturowo-społecznej
Celem kursu jest:
zapoznanie studentów z ideą zrównoważonego rozwoju, przedstawienie strategii i zasad zrównoważonego rozwoju jako elementu subdyscypliny antropologicznej oraz wykazanie, że zasada to stanowi podstawę funkcjonowania człowieka we współczesnym świecie.
wyjaśnienie na czym polega gospodarowanie zasobami przyrody w ujęciu zrównoważonego rozwoju oraz jakie są główne zagrożenia cywilizacyjne oraz ich społeczny i kulturowy kontekst.
przedstawienie podstaw prawnych wytycznych, ekonomicznych uwarunkowań, a przede wszystkim społecznych aspektów zrównoważonego rozwoju, jako podstawowego instrumentu i systemu ochrony i zarządzania środowiskiem.
Antropologia jedzenia ma za zadanie uświadomić studentowi złożoność problemów związanych z rolą jedzenia w kulturze, w szczególności mając na uwadze fakt, iż we wszystkich społeczeństwach mamy do czynienia z tzw. Foodways, czyli sposobami odczuwania, zachowywania się, myślenia w odniesieniu do żywności typowymi dla danej kultury. Moduł ma na celu umożliwić studentom podejmowanie refleksji antropologicznej nad doniosłością konsumpcji pokarmów w czasie i w przestrzeni
- Teacher: Kurcz Maciej
Zajęcia w ramach modułu ekoturystyka mają wykształcić zdolność zdefiniowania formy turystyki, jaką jest ekoturystyka, oraz wskazać jej cechy charakterystyczne, do których należy odpowiedzialne podróżowanie, które chroni środowisko oraz poprawia standard życia lokalnych mieszkańców. W ramach modułu student pozna przykłady działań wiążących turystykę z ekologią, zachowaniem lokalnej kultury i rozwojem społeczności lokalnych, a także projektów promujących ekoturystykę na świecie. W ramach modułu student zaplanuje własny projekt turystyczny zgodny z założeniami ekoturystyki (np. szlak turystyczny, infrastrukturę ekoturystyczną, muzeum natura-tradycja-smak) lub kampanię promującą istniejące projekty.
- Teacher: Szalbot Magdalena
- Historia, ewolucja i zakres znaczeń terminu „krajobraz”
- Przyroda – Środowisko – Kultura - Krajobraz – rozwój poglądów i wzajemne relacje
- Krajobraz jako dziedzictwo natury i kultury. Krajobraz przyrodniczy a krajobraz kulturowy – ujęcie ewolucyjne, genetyczne, funkcjonalne i strukturalne.
- Typologia krajobrazów przyrodniczych – strefowość i hierarchia krajobrazów.
- Typologia krajobrazów kulturowych – mapy krajobrazowe,
- Kartowanie krajobrazów kulturowych – karty krajobrazowe,
- Region kulturowy a krajobraz kulturowy. Czynniki krajobrazotwórcze
- Składniki materialne a cechy fizjonomiczne i symboliczne krajobrazu. Genius loci i sacrum przestrzeni.
- Biografia krajobrazu jako metoda odtwarzania historii krajobrazu.
- Metoda stratygrafii krajobrazu jako metoda odtwarzania ewolucji krajobrazu.
- Matryca-płat-korytarz jako podstawowa metoda ekologii krajobrazu
- Metody wnętrz i jednostek architektoniczno-krajobrazowych.
- Kryteria oceny wartości materialnych, fizjonomicznych i symbolicznych krajobrazu
- Jakość krajobrazu a jakość życia człowieka. Ochrona krajobrazu.
- Audyt krajobrazowy jako forma identyfikacji i oceny potencjału krajobrazowego Polski.
- Teacher: Czerwińska Kinga
Kurs umożliwia poznać funkcjonowanie środowiska przyrodniczego jako podstawy jego ochrony i zachowania zasobów dla przyszłych pokoleń, ujęcie systemowe środowiska. Rozpoczynając od identyfikacji ekosystemów i usług świadczonych przez człowieka wprowadzane są zagadnienia dotyczące różnorodności biologicznej i jej znaczenia dla funkcjonowania ekosystemów. Prezentowane są podstawy gospodarowania zasobami przyrody oraz prezentowane przykłady bezpośredniego i pośredniego przekształcenia elementów środowiska oraz problem globalnych zmian i ich skutków dla przyrody jako środowiska życia organizmów żywych, w tym człowieka. W ramach kursu wskazane zostały aplikowane metody - w tym oparte o procesy naturalnie zachodzące w przyrodzie - naprawy szkód powstałych lub powstających w środowisku i przykłady odnowy obszarów zdegradowanych. Ważnym elementem kursu jest ujęcie historycznego użytkowania ekosystemów w aspekcie analizy potrzeb w rozwoju cywilizacji ludzkiej. Treści prezentowane w ramach kursu pozwalają na rozwinięcie praktycznych umiejętności z zakresu ochrony środowiska w oparciu o wiedzę merytoryczną z obszaru ekologii i funkcjonowania ekosystemów.
- Teacher: Sierka Edyta
- Teacher: Czerwińska Kinga
Kurs Antropologia i ekologia sztuki zakłada zapoznanie studentów z antropologicznym wymiarem sztuki jako szczególnym sposobem opisu rzeczywistości. W toku zajęć student poznaje miejsce antropologii wśród nauk o sztuce, jej metody analizy i interpretacji. Na wybranych przykładach poddaje analizie rolę i znaczenie sztuki, a szczególnie sztuk plastycznych w kulturze europejskiej; poznaje sposoby rozumienia dzieł sztuki w kontekście podłoża historycznego, przyrodniczego, społecznego i kulturowego;
Strategia kursu zakłada również zapoznanie studentów z ekologicznym nurtem sztuki, który koncentruje się na wzajemnych relacjach człowieka i natury oraz z ekologicznym doświadczaniem estetycznym; ma utwierdzić przekonanie o wartości sztuki dla przyrodniczego i kulturowego dziedzictwa ludzkości.
- Teacher: Czerwińska Kinga